فرورفتگی قفسه سینه؛ درمان بدون جراحی و با ورزش + عکس قبل‌وبعد

فرورفتگی قفسه سینه یا قفسه سینه قیفی‌شکل، که با نام علمی پکتوس اکسکاواتوم نیز شناخته می‌شود، شایع‌ترین اختلال مادرزادی دیواره قفسه سینه است. این عارضه که از بدو تولد وجود دارد، به صورت مادرزادی و بدون دلیل مشخصی بروز می‌کند. درمان فرورفتگی قفسه سینه به شدت عارضه و وضعیت بیمار بستگی دارد. در موارد خفیف، ممکن است هیچ درمانی لازم نباشد. با این حال، در موارد متوسط ​​تا شدید که می‌تواند بر عملکرد قلب و ریه‌ها تأثیر بگذارد از روش‌های درمانی مختلفی می‌توان استفاده کرد:

• درمان غیرتهاجمی: استفاده از دستگاه وکیوم برای فشار مداوم روی قفسه سینه و بهبود تدریجی ناهنجاری.
• جراحی: برداشتن غضروف‌های اضافی و بازگرداندن جناق سینه به موقعیت طبیعی در موارد شدید.

علت فرو رفتگی قفسه سینه چیست؟

علت دقیق فرورفتگی قفسه سینه هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما چند فرضیه وجود دارد:

• نقص بافت همبند: برخی متخصصان معتقدند بافت همبندی که دنده‌ها را به جناغ سینه وصل می‌کند، به اندازه کافی قوی نبوده و باعث شده که استخوان جناغ به داخل فرو برود.
• رشد غیرطبیعی دنده‌ها: نظر دیگر این است که خود دنده‌ها بیش‌ از حد رشد کرده و باعث فشار به جناغ سینه و فرو رفتن آن به داخل شده‌اند.
• مشکلات دوران جنینی: ممکن است در دوران جنینی، استخوان جناغ به طور کامل شکل نگرفته باشد و این موضوع باعث فرورفتگی قفسه سینه شده باشد. مطالعات نشان می‌دهد که بیش از ۴۰ درصد از موارد فرورفتگی قفسه سینه سابقه خانوادگی این بیماری را دارند.
• استعداد ژنتیکی: به نظر می‌رسد که فرورفتگی قفسه سینه تا حدی ارثی است؛ یعنی اگر یکی از اعضای خانواده شما چنین عارضه‌ای داشته باشد، احتمال ابتلای شما به آن نیز بیشتر می‌شود.
• عوامل دیگر: برخی از عارضه‌ها مانند اسکولیوز و سندرم مارفان (یک بیماری ژنتیکی که بر بافت همبند بدن تأثیر می‌گذارد) یا سندرم لهستان (ناهنجاری در دیواره قفسه سینه) نیز می‌توانند خطر ابتلا به سینه قیفی را افزایش دهند.

عوارض فرو رفتگی قفسه سینه

فرورفتگی قفسه سینه در اکثر موارد خفیف است و هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند. با این حال، در موارد شدید، می‌تواند عوارضی به شرح زیر داشته باشد:

• مشکلات تنفسی: فرو رفتن شدید قفسه سینه می‌تواند فضای ریه‌ها را محدود کند و تنفس را دشوار کند. این امر می‌تواند منجر به خستگی، تنگی نفس و در موارد شدید، نارسایی ریوی شود.
• مشکلات قلبی: در موارد شدید، فرورفتگی قفسه سینه می‌تواند بر عملکرد قلب تأثیر بگذارد، آن را از محل طبیعی‌ خود خارج کند و منجر به کاهش پمپاژ خون و ضربان قلب نامنظم شود.
• مشکلات گوارشی: فرو رفتن قفسه سینه می‌تواند بر روی اندام‌های گوارشی مانند معده و همچنین دیافراگم فشار وارد کند و منجر به مشکلاتی مانند سوء هاضمه، درد شکم و ریفلاکس اسید معده شود.
• مشکلات روانشناختی: برخی از افراد مبتلا به فرورفتگی قفسه سینه، به خصوص نوجوانان، ممکن است به دلیل ظاهر خود دچار اضطراب، افسردگی یا اعتمادبه‌نفس پایین شوند.

آینده درمان فرو رفتگی قفسه سینه

درمان فرورفتگی قفسه سینه به طور قابل توجهی بسته به شدت بیماری و سن بیمار متفاوت است. در موارد خفیف، درمان با دستگاه وکیوم بل می‌تواند ظاهر را بهبود بخشد و از عوارض جلوگیری کند. در موارد شدید ممکن است به جز جراحی راه چاره‌ دیگری نباشد. جراحی نه تنها ظاهر را اصلاح می‌کند که عملکرد قلب و ریه را بهبود می‌بخشد.

فرو رفتگی قفسه سینه در نوزادان

برای فرورفتگی قفسه سینه در نوزادان، ممکن است هیچ اقدام درمانی خاصی نیاز نباشد. در این موارد، پزشک نوزاد را به طور منظم معاینه می‌کند تا از ثبات و عدم پیشرفت عارضه اطمینان حاصل کند. این معاینات معمولاً هر چند ماه یک بار انجام می‌شود.

در برخی موارد، انجام تمرینات فیزیوتراپی ملایم زیر نظر متخصص می‌تواند مفید باشد. جراحی به ندرت برای نوزادان در نظر گرفته می‌شود، اما ممکن است در موارد شدیدتر، به عنوان یک گزینه درمانی برای سنین بالاتر مطرح شود.

فرو رفتگی قفسه سینه در کودکان و نوجوانان

درمان فرورفتگی قفسه سینه در این رده سنی به کمک دستگاه وکیوم بل می‌تواند مؤثر باشد، به خصوص اگر در سن کم شروع به درمان کنند. استفاده از وکیوم بل در نوجوانان می‌تواند به کاهش شدت فرورفتگی قفسه سینه و بهبود ظاهر آن کمک کند.

درمان فرورفتگی قفسه سینه با وکیوم بل مستلزم تعهد بیمار به روند درمان است. فرد مبتلا به این عارضه باید در طول چندین ماه هر روز از این دستگاه استفاده کند تا تغییر قابل توجهی در ظاهر قفسه سینه حاصل شود.

همچنین در موارد شدید یا در صورت عدم پاسخگویی به درمان غیرتهاجمی با وکیوم بل، ممکن است از جراحی برای اصلاح فرورفتگی قفسه سینه استفاده شود. جراحی در نوجوانان معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود و شامل برداشتن غضروف‌های اضافی و اصلاح موقعیت استخوان جناق سینه است.

فرو رفتگی قفسه سینه در بزرگسالان

جراحی معمولاً تنها روش درمان بزرگسالان مبتلا به فرورفتگی قفسه سینه است. جراحی در بزرگسالان مشابه جراحی در نوجوانان است و تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. هدف از جراحی در بزرگسالان نه تنها بهبود ظاهر قفسه سینه، بلکه بهبود عملکرد قلب و ریه‌ها نیز است.

درمان فرو رفتگی قفسه سینه بدون جراحی

درمان زودهنگام می‌تواند به جلوگیری از عوارض قلبی و تنفسی کمک کند. گزینه‌های درمانی برای فرورفتگی قفسه سینه به شدت بیماری و علائم بیمار بستگی دارد. در موارد خفیف، ممکن است نیازی به درمان نباشد و پزشک فقط بیمار را به طور مرتب معاینه کند تا از پیشرفت بیماری اطمینان حاصل کند. در برخی موارد، فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی می‌توانند به بهبود وضعیت بدن و افزایش انعطاف‌پذیری قفسه سینه کمک کنند. اما در موارد شدید، ممکن است برای اصلاح استخوان جناغ نیاز به جراحی باشد.

فیزیوتراپی

اگرچه فیزیوتراپی به تنهایی نمی‌تواند فرورفتگی قفسه سینه را به طور کامل درمان کند، اما به عنوان یک روش درمانی مکمل، می‌تواند در کنار سایر روش‌ها مانند وکیوم بل یا بعد از جراحی، به بهبود این عارضه کمک کند.

فیزیوتراپیست با تجویز تمرینات خاص قفسه سینه، به موارد زیر کمک می‌کند:

• اصلاح وضعیت شانه‌ها: با انجام تمرینات، شانه‌ها به حالت طبیعی خود باز می‌گردند و گودی قفسه سینه کمتر می‌شود.
• تقویت عضلات قفسه سینه: عضلات ضعیف قفسه سینه می‌توانند در ایجاد یا تشدید فرورفتگی نقش داشته باشند. فیزیوتراپی با تقویت این عضلات، به بهبود ظاهر و عملکرد قفسه سینه کمک می‌کند.
• افزایش انعطاف‌پذیری دیافراگم: دیافراگم عضله اصلی تنفسی است. در افراد مبتلا به فرورفتگی قفسه سینه، به دلیل فشار قفسه سینه بر روی ریه‌ها، دیافراگم به درستی عمل نمی‌کند. فیزیوتراپی با افزایش انعطاف‌پذیری این عضله، تنفس را آسان‌تر می‌کند و به بهبود اکسیژن‌رسانی به بدن کمک می‌کند.

وکیوم بل

وکیوم بل دستگاهی است که برای درمان فرورفتگی قفسه سینه استفاده می‌شود. این دستگاه از یک نیم‌کره سیلیکونی نرم و یک پمپ دستی تشکیل شده است.

نحوه عملکرد وکیوم بل:

• نیم‌کره سیلیکونی روی قفسه سینه قرار داده می‌شود.
• با استفاده از پمپ دستی، فشار منفی در داخل نیم‌کره ایجاد می‌شود.
• مکش ایجاد شده توسط دستگاه، به تدریج باعث بیرون آمدن استخوان جناغ و کاهش فرورفتگی قفسه سینه می‌شود.

مزایای وکیوم بل:

• درمان غیر تهاجمی: این روش بدون نیاز به جراحی یا برش انجام می‌شود.
• نتایج بلندمدت: با استفاده مداوم، می‌تواند به طور قابل توجهی فرورفتگی قفسه سینه را کاهش دهد و حتی آن را به طور کامل از بین ببرد.
• ایمن و بدون درد: این روش معمولاً بدون درد و عوارض جانبی قابل توجهی است.
• قابل استفاده در منزل: بیمار می‌تواند دستگاه را تهیه کرده و در منزل از آن استفاده کند.

مدت زمان درمان با توجه به سن بیمار، شدت فرورفتگی و پاسخگویی فرد به درمان متفاوت است. به طور کلی، ۳ تا ۴ ماه طول می‌کشد تا بیمار شاهد بهبود قابل توجهی در ظاهر قفسه سینه خود باشد.

درمان فرو رفتگی قفسه سینه با جراحی

جراحی به عنوان اصلی‌ترین روش درمان فرورفتگی قفسه سینه شناخته می‌شود و در موارد شدید این بیماری که می‌تواند به قلب و ریه‌ها آسیب برساند، ضروری است. هدف از جراحی، بهبود عملکرد قلب و ریه‌ها و نیز بهبود ظاهر فرد نیز است. خوشبختانه، روش‌های جراحی معمولاً نرخ موفقیت بالایی دارند و افراد بعد از جراحی می‌توانند به ظاهری طبیعی دست پیدا کنند.

بهترین زمان برای انجام جراحی فرورفتگی قفسه سینه معمولاً بین ۱۰ تا ۱۸ سالگی است. زیرا در این سنین، قفسه سینه انعطاف‌پذیری بیشتری دارد و روند بهبودی سریع‌تر خواهد بود. با این حال، در شرایط خاص، ممکن است جراحی در سنین پایین‌تر یا بالاتر نیز انجام شود.

جراحی ناس (Nuss)

جراحی ناس به عنوان یک روش کم تهاجمی شناخته می‌شود. در این روش، دو برش کوچک در دو طرف قفسه سینه ایجاد می‌شود. با کمک دوربین و ابزار جراحی، یک میله فلزی قوس‌دار که به طور سفارشی برای بیمار طراحی شده است، در زیر جناغ سینه قرار داده می‌شود. این میله فلزی به مرور زمان، جناغ سینه را به سمت جلو و بیرون هدایت می‌کند و فرورفتگی قفسه سینه را کاهش می‌دهد.

بعد از حدود ۳ سال، با تشخیص پزشک، میله فلزی در طی یک عمل سرپایی از بدن خارج می‌شود.

جراحی راویچ (Ravitch)

جراحی راویچ به عنوان یک روش تهاجمی‌تر شناخته می‌شود. در این روش، یک برش بزرگ در مرکز قفسه سینه ایجاد می‌شود. جراح، بافت‌های پیوندی دنده که بیش از حد رشد کرده‌اند و باعث فرورفتگی قفسه سینه شده‌اند را از بدن خارج می‌کند. سپس، جناغ سینه در موقعیت طبیعی خود قرار داده شده و با استفاده از پیچ و سایر ابزارهای پزشکی در جای خود ثابت می‌شود. نهایتاً، بعد از تثبیت جناغ سینه، پیچ‌ها در طی یک عمل سرپایی از بدن خارج می‌شوند.

سوالات متداول

آیا فرورفتگی قفسه سینه خطرناک است؟

در موارد خفیف، معمولاً جای نگرانی وجود ندارد. اما فرو رفتگی شدید قفسه سینه می‌تواند بر عملکرد قلب و ریه‌ها تأثیر منفی بگذارد و باعث ایجاد مشکلاتی شود.

آیا فرورفتگی قفسه سینه به مرور زمان برطرف می‌شود؟

خیر. فرورفتگی قفسه سینه خودبه‌خود از بین نمی‌رود و حتی ممکن است با افزایش سن کمی عمیق‌تر شود. با این حال، در موارد خفیف که اختلالی در عملکرد قلب و ریه ایجاد نمی‌کند، نیازی به درمان خاصی نیست.

آیا فرورفتگی قفسه سینه بعد از درمان عود می‌کند؟

در موارد نادری، ممکن است فرورفتگی قفسه سینه بعد از درمان عود کند. این اتفاق بیشتر در افرادی رخ می‌دهد که در سنین پایین‌تر تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند.

آیا می‌توان جراحی قلب و جراحی ترمیم قفسه سینه را همزمان انجام داد؟

بله، در برخی موارد امکان انجام همزمان جراحی قلب و ترمیم قفسه سینه وجود دارد. البته این کار نیازمند هماهنگی دقیق بین تیم‌های جراحی قلب و قفسه سینه است.

آیا فرورفتگی قفسه سینه ارثی است؟

علت دقیق فرورفتگی قفسه سینه هنوز به طور کامل شناخته نشده است. اما در برخی موارد سابقه خانوادگی وجود دارد و بیش از ۴۰ درصد از افراد مبتلا، سابقه این عارضه را در بستگان خود دارند.

آیا راهی برای پیشگیری از فرورفتگی قفسه سینه وجود دارد؟

از آنجایی که علت اصلی این مشکل مشخص نیست، در حال حاضر نمی‌توان از بروز آن پیشگیری کرد.

آیا فرورفتگی قفسه سینه معافیت سربازی به همراه دارد؟

طبق قوانین موجود، معافیت از سربازی برای افرادی با فرورفتگی قفسه سینه بستگی به شدت عارضه دارد. در موارد خفیف که اختلالی در عملکرد قلب و ریه ایجاد نمی‌کند، فرد معاف از خدمات رزمی می‌شود. اما در صورتیکه فرورفتگی قفسه سینه شدید بوده و بر عملکرد قلب و ریه تأثیر بگذارد، معافیت دائم برای فرد در نظر گرفته می‌شود.

آیا فرورفتگی قفسه سینه در دختران هم دیده می‌شود؟

بله. اگرچه فرورفتگی قفسه سینه بیشتر در پسران شایع است، اما در دختران هم ممکن است رخ دهد.