درد در دست چپ و راست در قسمت آرنج به پایین بسته به مکان دقیق درد، شدت درد و دیگر عوامل میتواند علل متفاوتی داشته باشد. به‌طورکلی علت درد در دست چپ و راست از آرنج به پایین با یکدیگر تفاوتی ندارد. از علل ایجاد این درد می‌توان به مواردی مانند سندرم تونل کارپال، سندرم تونل کوبیتال، تنیس البو و… اشاره نمود. هرکدام از این علل در صورت تشخیص به موقع قابل درمان هستند و جای نگرانی وجود ندارد.
در جدول زیر می‌توانید ابتدا علائم را بررسی کرده و علت احتمالی مربوط به علائم گفته شده را مشاهده کنید.
| دردی که در قسمت خارجی آرنج شروع می‌شود و به ساعد و مچ دست گسترش می یابد. |
| علت احتمالی: تنیس البو (التهاب بیرونی آرنج) |
| درد در قسمت داخلی آرنج و ساعد |
| علت احتمالی: گلف البو (التهاب داخلی آرنج) |
| درد عمیق و تیرکشنده که از زیر آرنج شروع می‌شود. |
| علت احتمالی: سندرم تونل رادیال |
| درد و بی حسی از آرنج به ساعد همراه با سوزش انگشتان |
| علت احتمالی: سندرم تونل کوبیتال |
| درد و بی حسی از مچ به ساعد همراه با سوزش انگشتان |
| علت احتمالی: سندرم تونل کارپال در یک دست یا در هر دو دست(دو طرفه) |
ممکن است هنگام مواجه شدن با درد دست چپ خود از آرنج به پایین آن را به حمله قلبی و یا بیماری‌های مرتبط به قلب و عروق نسبت دهید، اما نکته قابل توجه این است که در اکثر موارد چنین چیزی صحت ندارد.
تنها زمانی درد دست از آرنج به پایین میتواند نشانه مشکلات قلبی باشد که با علائمی مانند احساس فشار و سنگینی بر قفسه سینه، تعریق زیاد، حالت تهوع و سرگیجه همراه باشد. چنانچه همراه درد دست علائم گفته شده را نیز تجربه نمودید به پزشک مراجعه نمایید تا سلامت قلب شما بررسی شود.
تنیس البو (التهاب بیرونی آرنج)
تخریب و از هم گسستگی رشته‌های تاندون در ساعد در اختلال Tennis Elbow
تنیس البو درواقع اختلالی است که در اثر التهاب یا آسیب به تاندونهای متصل‌کننده عضلات ساعد به بخش خارجی آرنج ایجاد می‌شود. تنیس البو بیشتر در افرادی که فعالیت‌هایی با حرکات تکراری دست را انجام می‌دهند، رخ می‌دهد. این فعالیت‌ها می‌توانند شامل ورزش‌هایی مانند تنیس، بیسبال، گلف یا حتی کارهایی مانند تایپ کردن، استفاده از موس کامپیوتر یا کار با ابزارهای دستی باشند.
مهم‌ترین علامتی که میتواند نشان‌دهنده ابتلا به تنیس البو باشد دردی است که دقیقاً در قسمت خارجی آرنج حس می‌شود. همچنین عدم وجود احساس سوزش میتواند یک علامت اصلی به شمار رود.
علائم دیگر تنیس البو شامل موارد زیر می‌باشند.
- گسترش درد به ساعد و مچ دست
- درد در هنگام گرفتن یا بلند کردن اشیاء
- ضعف در گرفتن اشیاء
- گاهی حساسیت به لمس در ناحیه درد
پزشک متخصص پس از معاینات لازم ابتدا درمان‌های اولیه مانند فیزیوتراپی، استفاده از داروهای ضدالتهاب و بریس را تجویز می‌کند که در ۹۰ درصد مواقع باعث بهبودی کامل می‌گردد(منبع). نکته حائز اهمیت این است که اگر درد تنیس البو از ابتدای آغاز به مدت ۲ الی ۳ ماه نادیده گرفته شود دیگر درمان‌های گفته شده پاسخ‌گو نخواهند بود و درمان‌های پیشرفته مانند تزریق PRP تجویز می‌شوند.
نهایتا پس از گذشت ۶ الی ۱۲ ماه از درمان‌های گفته شده در صورت عدم بهبودی، پزشک انجام جراحی را توصیه می‌کند. معمولاً بیماران ۲ الی ۳ هفته پس از جراحی می‌توانند فعالیت روزمره خود را آغاز کنند، اما برای بازگشت به فعالیت و کار سنگین ۳ الی ۶ ماه زمان لازم است(منبع). بعد از انجام جراحی فیزیوتراپی به فرد کمک می‌کند تا سریع‌تر به فعالیت عادی برگردد.
گلف البو (التهاب داخلی آرنج)
تخریب و از هم گسستگی رشته های تاندون در ساعد در اختلال Golfers Elbow
گلف البو درواقع اختلالی است که در اثر التهاب یا آسیب به تاندونهای متصل‌کننده عضلات ساعد به بخش داخلی آرنج ایجاد می‌شود. گلف البو معمولاً در افرادی با حرکات تکراری مچ و ساعد بروز می‌نماید، مانند بازیکنان گلف و کارگران.
نکته قابل توجهی که وجود دارد این است که ممکن است ابتلای افراد به گلف البو مربوط به ضعف عضلات پشت و شانه باشد. به این معنا که افرادی که عضلات ضعیف‌تری دارند زودتر مبتلا می‌شوند.
اصلی‌ترین علامت ابتلا به این اختلال دردی است که در قسمت داخلی آرنج حس می‌شود. اما میتواند با علائم دیگری همراه باشد.
علائم دیگر گلف البو عبارتند از:
- گسترش درد به قسمت داخلی ساعد
- درد در هنگام بلند کردن اجسام
- ضعف در دست
پس از مراجعه به پزشک و تشخیص گلف البو پزشک برنامه درمانی متناسب با شدت اختلال و ویژگی‌های فرد بیمار ارائه می‌دهد. این برنامه ابتدا شامل درمان‌های اولیه مانند استراحت، انجام حرکات فیزیوتراپی و استفاده از داروهای ضدالتهاب می‌باشد. در کنار این موارد ممکن است تزریق کورتیکواستروئید یا پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) صورت بگیرد. خوشبختانه درمان این اختلال در اکثر مواقع بدون نیاز به عمل جراحی و با استفاده از درمان‌های اولیه امکان‌پذیر است. اما در موارد مزمن و مقاوم به درمان، شاک ویو تراپی صورت می‌گیرد و در نهایت اگر پس از گذشت ۶ الی ۱۲ ماه با انجام موارد فوق درمان صورت نگرفت جراحی انجام می‌شود.
در صورت انجام جراحی فرد میتواند با گذشت ۴ الی ۶ هفته به فعالیت‌های سبک بازگردد، اما برای انجام فعالیت‌های سنگین ۳ الی ۶ ماه زمان لازم است. فرد ۲ الی ۴ هفته پس از جراحی انجام فیزیوتراپی را آغاز می‌کند تا روند درمان سریع‌تر انجام شود(منبع).
سندرم تونل رادیال
تصویری از تونل رادیال در دست
سندرم تونل رادیال بر اثر فشار بر روی عصبی به نام عصب رادیال ایجاد می‌شود که این عصب درون تونلی به نام تونل رادیال قرار می‌گیرد. این سندرم اغلب به علت چرخش مکرر مچ دست در فعالیت‌های تکراری مانند استفاده از ماوس ایجاد می‌شود.
اصلی‌ترین علامت نشان‌دهنده این سندرم درد عمیق و تیرکشنده در کمی پایین‌تر از قسمت خارجی آرنج و بالای ساعد می‌باشد که همراه آن سوزش در مچ و انگشتان دیده شود.
از علائم دیگر می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.
- افزایش درد با فعالیت‌های خاص مانند چرخاندن ساعد یا خم کردن مچ
- احساس ضعف در عضلات ساعد و مچ دست
پس از تشخیص پزشک، پروسه درمانی این سندرم با انجام حرکات فیزیوتراپی و استفاده از داروهای ضدالتهابی آغاز می‌شود. پس از گذشت ۳ الی ۶ ماه اگر درمان با موارد گفته شده صورت نگرفت، جراحی صورت می‌گیرد که در اکثر موارد منجر به درمان فرد می‌شود. همچنین پس از جراحی نیاز به بستری شدن طولانی‌مدت وجود ندارد.
۴ الی ۶ ماه پس از جراحی فرد میتواند فعالیت‌های سبک را آغاز کند، اما برای شروع فعالیت‌های سنگین‌تر مانند ورزش ۳ الی ۶ ماه زمان لازم است که طی این مدت فرد باید مراقبت‌های لازم را انجام دهد.
سندرم تونل کوبیتال
تصویری از تونل کوبیتال
سندرم تونل کوبیتال بر اثر تنگی و فشار بر روی عصب اولنار موجود در کانال کوبیتال در آرنج دست ایجاد می‌شود و موجب اختلال در عملکرد دست می‌شود. این سندرم اغلب به علت خم بودن طولانی‌مدت آرنج و تکیه طولانی‌مدت بر آن ایجاد می‌شود. مثلاً در افرادی که به صورت غیرصحیح به خواب می‌روند و آرنج آنها به مدت طولانی خم می‌ماند، این سندرم ممکن است ایجاد شود.
اصلی‌ترین علامت ابتلا به این سندرم درد و بی‌حسی است که از ناحیه داخلی آرنج به ساعد کشیده می‌شود و این علامت به‌ویژه در زمان خم بودن و تکیه بر آرنج شدت می‌یابد.
از دیگر علائم این سندرم می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.
- گزگز و سوزش در انگشت کوچک و نیمی از انگشت حلقه به‌ویژه هنگام خم بودن آرنج
- تشدید علائم فوق در شب
- کاهش قدرت دست در نگه داشتن اشیاء
هنگامی که برای تشخیص و شروع درمان خود به پزشک مراجعه می‌کنید پزشک بر اساس شدت علائم درمان‌هایی را ارائه می‌دهد. از این درمان‌ها می‌توان به انجام حرکات فیزیوتراپی، بستن آتل بند و داروهای ضدالتهاب اشاره کرد. در نهایت اگر درمان‌های گفته شده مؤثر واقع نشدند انجام جراحی توصیه می‌شود و ۳ الی ۶ ماه پس از آن فرد میتواند به فعالیت روزمره خود بپردازد.
سندرم تونل کارپال
تصویری از تونل کارپال
سندرم تونل کارپال بر اثر فشار بر قسمتی از مچ دست ایجاد می‌شود که عصب میانی از آن عبور می‌کند و به این قسمت تونل کارپال گفته می‌شود. این سندرم اغلب به علت فعالیت‌های تکراری مچ دست ایجاد می‌شود. مثلاً در افراد تایپیست به علت حرکت تکراری مچ دست احتمال ابتلا به سندرم تونل کارپال بالا می‌رود. نکته جالب این است که برخلاف تصور رایج، سندرم تونل کارپال همیشه به علت کار زیاد با کامپیوتر یا موبایل ایجاد نمی شود. گاهی حتی در افراد کاملاً بی‌تحرک به‌خاطر زمینه‌های متابولیک (مثل دیابت یا تیروئید) این سندرم ایجاد می‌شود.
اصلی‌ترین علامتی که افراد مبتلا به سندرم تونل کارپال بروز می‌دهند درد تیرکشنده از مچ به ساعد است.
در کنار علامت گفته شده علائم دیگری هم ممکن است بروز کنند که شامل موارد زیر می‌باشد.
- گزگز و سوزش در انگشت شست، اشاره، میانی و نیمی از حلقه
- تشدید علائم فوق در شب یا صبح زود
- ضعف، احساس تورم در دست و کاهش حس لامسه
در برخی موارد ممکن است سندرم تونل کارپال در هر دو دست فرد ایجاد شود و علائم خود را بروز دهد که در این حالت اصطلاحاً سندرم تونل کارپال دوطرفه رخ‌داده است.
فرایند درمانی پس از تشخیص پزشک معمولاً ابتدا با درمان‌هایی شامل یک سری تمرینات فیزیوتراپی شروع می‌شود و در کنار آن استفاده از بریس یا آتل توصیه می‌شود. همچنین ممکن است پزشک داروهای ضدالتهاب تجویز نماید. اگر با انجام درمان‌های فوق بهبودی صورت نگرفت، جراحی صورت می‌گیرد که در اکثر موارد بهبودی حاصل می‌شود و فرد پس از ۳ الی ۶ ماه میتواند به فعالیت روزمره خود ادامه دهد.
سوالات متداول
آیا خوابیدن روی دست باعث این درد دست از آرنج به پایین می‌شود؟
بله، در مواردی خوابیدن بر روی دست به مدت طولانی باعث ایجاد فشار برروی اعصاب و عروق خونی گشته و درد در دست از آرنج به پایین ایجاد می نماید.
پزشک برای تشخیص علت درد دست از آرنج به پایین چه آزمایش‌هایی را تجویز می‌نماید؟
پزشک برای تشخیص علت درد ممکن است بسته به علائم، سونوگرافی، نوار عصب و عضله، MRI (گردن، آرنج یا ساعد) و آزمایش خون را توصیه نماید.
آیا استفاده زیاد از موبایل میتواند باعث درد دست از آرنج به پایین شود؟
بله. نگه‌داشتن طولانی‌مدت موبایل و حرکت‌های مکرر انگشتان در تایپ یا اسکرول ممکن است موجب تحریک اعصاب یا تاندونهای مچ و ساعد شود.
آیا احتمال دارد که درد از آرنج تا انگشت به دلیل فشار ناشی از کیف سنگین یا حمل بار باشد؟
حمل کیف سنگین، به‌ویژه روی شانه، میتواند فشار روی شبکه عصبی بازویی یا گردن وارد کند. این فشار ممکن است منجر به درد در دست، ساعد و انگشتان شود.
آیا گرفتن بچه در آغوش بهمدت طولانی میتواند باعث درد دست چپ و راست از آرنج به پایین شود؟
بله. نگه داشتن کودک با یک دست یا در وضعیت ثابت میتواند فشار زیادی به عضلات و تاندونهای ساعد و آرنج وارد کند.
آیا احتمال بروز درد دست چپ و راست از آرنج به پایین در افراد چپ‌دست و راست‌دست متفاوت است؟
درد میتواند در هر دو دست ایجاد شود، اما احتمال بروز آن در دست غالب(دستی که بیشتر از آن استفاده می شود) بیشتر است.
چه اشتباهاتی ممکن است باعث بدتر شدن درد شوند؟
استفاده مکرر از موبایل، تایپ بدون استراحت، نادیده گرفتن درد اولیه، خوابیدن روی دست، یا مصرف خودسرانه دارو بدون تشخیص دقیق.
آیا درد دست از آرنج به پایین میتواند نشانه ابتلا به سرطان باشد؟
در اکثر موارد درد دست از آرنج به پایین نمی‌تواند نشانه ابتلا به سرطان باشد. اما در موارد نادر اگر همراه با درد علائمی مثل کاهش وزن، تب طولانی‌مدت، خستگی و تعریق شدید، توده و برآمدگی غیرعادی و ضعف پیش‌رونده مشاهده شد باید به پزشک مراجعه کنید تا علائم شما از نظر ابتلا به سرطان مورد بررسی قرار بگیرند.
چرا با وجود مصرف ویتامینها، هنوز در دستم درد دارم؟
مصرف ویتامینها تنها زمانی در کاهش درد مؤثر است که علت درد، کمبود آنها باشد. بنابراین، نوع و دوز ویتامین باید طبق تشخیص پزشک و متناسب با علت تجویز شود.
چرا با مصرف مسکن، فقط چند ساعت خوب می‌شوم ولی درد دوباره برمی‌گردد؟
در پاسخ به این سؤال باید گفت که مصرف مسکن‌ها علت درد را برطرف نمی‌کند و تنها به صورت موقتی درد را کاهش می‌دهد، بنابراین توصیه می‌شود در اسرع وقت برای تشخیص علت درد به پزشک مراجعه نمایید تا درد خود را به صورت ریشه‌ای درمان نمایید.