درد کنار زانو می‌تواند ناشی از آسیب قسمت‌های مختلف آن مانند استخوان‌ها و بافت‌های نرم باشد. در صورتی که این درد خفیف باشد، خطرناک نیست و معمولاً با مراقبت‌های خانگی بهبود می‌یابد. اما در مواردی که فرد علاوه بر درد، علائم دیگری مانند ورم زانو و قرمزی پوست داشته باشد، باید به پزشک مراجعه کند. هنگام مراجعه، پزشک با پرسیدن علائم فرد و معاینه فیزیکی او، علت درد را تشخیص خواهد داد و متناسب با آن درمان مناسبی را پیشنهاد می‌دهد. این درمان نیز بسته به محل و شدت آسیب ممکن است با روش‌های غیر جراحی یا جراحی انجام شود.
اقدامات اولیه و موقت برای کاهش درد کنار زانو
در صورت دچار شدن به درد کنار زانو، با انجام مراقبت‌های خانگی می‌توانید درد خود را تا حد زیادی کاهش دهید. تعدادی از این اقدامات و مراقبت‌ها در ادامه توضیح داده شده‌اند:
- استراحت: در درجۀ اول، باید فعالیت‌های بدنی که باعث درد می‌شوند را برای مدتی متوقف کنید و به استراحت بپردازید.
- کمپرس یخ: گذاشتن کمپرس یخ روی زانو به کاهش درد کمک خواهد کرد. بنابراین بهتر است در روز اول شروع درد این کار را ساعتی یک‌بار و هر بار به مدت ۲۰ دقیقه انجام دهید. در روز دوم، فاصله زمانی تکرار این کار را به ۴ ساعت یک‌بار افزایش دهید. توجه داشته باشید که قبل از گذاشتن کمپرس یخ روی زانو، آن را در یک حوله یا پارچه بپیچید.
- استفاده از زانوبند: بستن زانو با باند کشی به کاهش جریان خون در آن و کاهش تورم کمک خواهد کرد.
- بالا نگه‌داشتن پا: هنگامی که پا بالاتر از سطح قلب نگه داشته شود، گردش خون در زانو کاهش یافته و منجر به تسکین درد و تورم می‌شود. این کار را می‌توانید در حالت نشسته یا خوابیده و با قرار دادن یک بالشت در زیر پای خود، انجام دهید.
- مصرف داروهای ضد التهاب: داروهای مسکن مانند ایبوپروفن و استامینوفن می‌توانند تا حدی التهاب و درد را کاهش دهند.
آمپول‌های زانو درد: در صورت التهاب و درد شدید زانو، بهترین آمپول‌های زانو درد، می‌توانند موثر باشند.
آیا درد کنار زانو خطرناک است؟
درد کنار زانو مشکلی است که ممکن است با استفاده بیش از حد از زانو یا فشار مکرر بر آن به وجود آید. اگر آسیب ناشی از این فشار و استرس، خفیف باشد خطری وجود ندارد و مراقبت‌های خانگی، درد را کاهش می‌دهند. اما آسیب شدید به تاندون‌ها، استخوان‌ها، غضروف‌ها و بورس‌های زانو که معمولاً با درد شدید هم همراه است، خطرناک بوده و به درمان نیاز دارد. در موارد شدید، فرد علاوه بر درد کنار زانو یک سری علائم دیگر دارد که بسته به نوع آسیب وارد شده به زانو متفاوت هستند. در ادامه در مورد این علائم بیشتر توضیح داده شده است:
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد:
- زانو توانایی تحمل وزن بدن را نداشته باشد.
- داشتن درد شدید حتی در زمان استراحت
- قفل شدن زانو و احساس صدای تق تق از آن
- تغییر شکل زانو مانند تورم
- ضعف و خالی کردن هنگام راه رفتن
- مشکل در خم و راست کردن زانو
- تب، قرمزی پوست زانو و گرمی اطراف آن
- عدم کاهش درد بعد از مراقبت‌های خانگی
- داشتن درد، تورم، بی‌حسی و گزگز ساق پا
در کلینیک توانبخشی امید با درد کنار زانو چطور برخورد می‌کنیم؟
هنگام مراجعه به کلینیک، تشخیص علت درد کنار زانو و درمان آن به صورت مرحله به مرحله انجام می‌شود. ابتدا پزشک، شرح حال شما را گرفته و با فهمیدن ویژگی‌های درد به سراغ معاینه فیزیکی می‌رود. در معاینه، کلیه علائم فیزیکی از جمله تورم بررسی می‌شوند و پزشک بر اساس آن‌ها علت درد را تشخیص می دهد. در نهایت، با مشخص شدن علت، گزینۀ درمانی مناسب به شما پیشنهاد شده و فرآیند درمان شروع خواهد شد.
شرح حال و بررسی
برای تشخیص علت درد کنار زانو، سوابق پزشکی شما بررسی شده و پزشک در مورد علائم درد، سوال‌هایی می‌پرسد. این سوال ها شامل موارد زیر می‌شوند:
- درد چه زمانی شروع شده است؟
- آیا درد زانو صبح بیشتر اتفاق می‌افتد یا شب؟
- شدت درد در چه حدی است؟
- آیا هنگام ایستادن روی زانوها فشار یا درد احساس می‌کنید؟
- آیا هنگام بالا و پایین رفتن از پله درد زانوی شما بدتر می‌شود؟
- آیا تا به حال در هنگام خم و راست کردن زانو متوجه صدای تق تق شده‌اید؟
- درد زانوی شما هنگام استراحت بهتر می‌شود یا بدتر؟
- درد زانوی شما هنگام انجام فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی و ورزش بدتر می‌شود یا بهتر؟
- آیا سابقۀ قبلی آسیب زانو داشته‌اید؟
معاینه
در معاینه، پزشک علائم و محل درد را بررسی می‌کند. بسته به محل درد که می‌تواند در قسمت داخلی زانو یا در قسمت بیرونی زانو باشد، دلایل مختلفی برای درد وجود دارند. بنابراین پزشک برای تشخیص دقیق علت، علائم فیزیکی مانند تورم، حساسیت به لمس و ناپایداری زانو را چک خواهد کرد. هم‌چنین با خم و راست کردن زانو و حرکت دادن آن به طرفین، دامنۀ حرکتی زانو را بررسی می‌کند.
آزمایش‌های تشخیصی
پس از معاینه، پزشک برای تشخیص دقیق و بهتر علت درد، آزمایش‌های تشخیصی را تجویز می‌کند. این آزمایش‌ها شامل عکس اشعه ایکس، MRI، سی تی اسکن و سونوگرافی بوده که می‌توانند پارگی رباط یا مینیسک، آرتروز و تغییرات ساختاری مفصل زانو را تشخیص دهند. در صورتی که پزشک، به آرتروز مشکوک باشد، فرد باید آزمایش خون هم انجام بدهد.
تشخیص علت و طرح درمان
در این مرحله پزشک با تحلیل علائم مشخص شده، علت اصلی درد را تشخیص می‌دهد. از علل شایع درد قسمت خارجی زانو می‌توان به سندرم باند ایلیوتیبیال، آسیب رباط خارجی، دررفتگی کشکک زانو یا پارگی مینیسک خارجی اشاره کرد. هم‌چنین درد قسمت داخلی زانو می‌تواند ناشی از پارگی مینیسک داخلی، آرتروز، سندرم پلیکا، بورسیت پس آنسرین یا آسیب رباط جانبی داخلی باشد.
پزشک، گزینه‌های درمانی موجود برای برطرف کردن علت درد را بررسی کرده و درمان مناسب شرایط فرد را پیشنهاد می‌دهد. در بیشتر موارد، درمان اولیه با مراقبت‌های خانگی، بستن بریس و فیزیوتراپی انجام می‌شود. در صورتی که پس از انجام این اقدامات، درد و سایر علائم از بین نروند یا شدت پیدا کنند، جراحی تجویز می‌شود. بسته به نوع آسیب، انواع مختلف جراحی وجود دارند که ممکن است به صورت باز یا بسته انجام شوند.
دلایل درد کنار زانو
درد کنار زانو که در قسمت بیرونی یا داخلی آن اتفاق می‌افتد، ممکن است در هنگام فعالیت یا استراحت بروز پیدا کند. این درد نیز می‌تواند ناشی از آسیب اجزای مختلف زانو مانند رباط، مینیسک، تاندون یا استخوان‌ها باشد. هر کدام از این آسیب‌ها علائم و عوامل مخصوص به خود را دارند که با شناخت آن‌ها می‌توان علت درد کنار زانو را تشخیص داد.
درد کنار زانو (بیرونی)
درد قسمت بیرونی زانو (درد سمت راست زانوی راست یا درد سمت چپ زانوی چپ) می‌تواند نشان‌دهندۀ آسیب رباط یا مینیسک قرار گرفته در این ناحیه، جابه‌جایی کاسه زانو یا افزایش اصطکاک بین استخوان‌های موجود در آن باشد. بیماری‌هایی که می‌توانند باعث درد کنار زانو در قسمت بیرونی شوند، شامل موارد زیر هستند:
سندرم باند ایلیوتیبیال
| علائم همراه |
|---|
| – خفیف: درد جزئی پس از فعالیت – متوسط: درد در طول فعالیت و ایجاد مشکل برای ادامه آن – شدید: درد زیاد و محدودکنندۀ فعالیت |
| عوامل بروز |
| – خم و راست کردن مکرر زانو – فشار بیش از حد به زانو |
سندرم باند ایلیوتیبیال چیست؟
باند ایلیوتیبیال یک بافت عضلانی است که از لگن تا قسمت بیرونی زانو امتداد می‌یابد. کار این باند ایجاد پایداری در مفصل زانو و هماهنگی عضلات ران است. سندرم باند ایلیوتیبیال زمانی بروز پیدا می‌کند که اصطکاک بین استخوان زانو و این باند افزایش یابد. این عارضه که معمولاً با ایجاد فشار بر زانو ایجاد می‌شود با درد در قسمت بیرونی آن همراه است.
چگونه در کلینیک توانبخشی امید درمان می‌شود؟
درمان سندرم باند ایلیوتیبیال با استراحت و انجام مراقبت‌های خانگی انجام می‌شود. هم‌چنین انجام تمرین‌های فیزیوتراپی می‌تواند تا حد زیادی در کاهش و تسکین درد مؤثر باشد.
پارگی مینیسک خارجی
| علائم همراه |
|---|
| – خفیف: درد و تورم کم در قسمت خارجی زانو که در عرض چند هفته از بین می‌رود. – متوسط: درد و تورم مکرر قسمت خارجی زانو که با فعالیت بدتر می‌شود. – شدید: احساس گرفتگی در هنگام خم کردن، تق تق و قفل شدن زانو |
| عوامل بروز |
| – پیچ خوردن پا هنگام خم بودن زانو – ضعیف شدن مینیسک و از دست رفتن خاصیت ارتجاعی آن در اثر افزایش سن |
پارگی مینیسک خارجی چیست؟
مینیسک خارجی زانو یک قطعه دایره‌ای شکل و غضروفی می‌باشد که در لبه خارجی مفصل زانو قرار گرفته است. این مینیسک به عنوان ضربه‌گیر و تثبیت‌کننده مفصل عمل می‌کند، بنابراین پارگی آن می‌تواند باعث درد در قسمت خارجی زانو شود. این پارگی نیز می‌تواند جزئی، متوسط یا شدید باشد که در پارگی شدید، کل مینیسک پاره شده و در فضای مفصل رها می‌شود.
چگونه در کلینیک توانبخشی امید درمان می‌شود؟
مینیسک خارجی برای سلامت مفصل زانو خیلی مهم است، بنابراین ترمیم پارگی آن در موارد خفیف و متوسط تا حد ممکن با ترکیبی از روش‌های غیر جراحی انجام می‌شود. اما در صورتی که پارگی شدید باشد یا علائم آن ۲ تا ۳ ماه بعد از درمان‌های غیر جراحی از بین نروند، پزشک جراحی را توصیه می‌کند. روش‌های درمانی جراحی و غیر جراحی این ناهنجاری در ادامه توضیح داده شده‌اند:
- فیزیوتراپی: در فیزیوتراپی، تمرین‌های تقویت عضلات اطراف مفصل زانو به تثبیت آن کمک می‌کنند.
- بستن بریس: بریس با کاهش فشار زانو، از پیشرفت پارگی مینیسک خارجی جلوگیری و به تسکین درد کمک می‌کند.
- مصرف داروهای ضد التهاب: داروهای مسکن، التهاب و درد را کاهش می‌دهند اما باید تحت نظر پزشک و برای مدت کوتاهی استفاده شوند.
- آرتروسکوپی برای ترمیم مینیسک پاره شده: این جراحی به صورت بسته و تنها با ایجاد برش‌های کوچکی روی زانو انجام می‌شود. در این روش، ابزار آرتروسکوپی وارد زانو شده و جراح با استفاده از آن مینسک را ترمیم می‌کند. این جراحی حدود ۴۰ دقیقه طول کشیده و نیازی به بستری ندارد.
- مینیسکتومی جزئی: در این جراحی، قسمت پاره شده مینیسک برداشته می‌شود تا عملکرد زانو به حالت طبیعی خود بازگردد.
- مینیسکتومی کامل: این جراحی در پارگی‌های خیلی شدید انجام می‌شود و در آن کل مینیسک خارجی برداشته می‌شود.
آسیب رباط خارجی LCL
| علائم همراه |
|---|
| – خفیف: درد و تورم خفیف – متوسط: درد متوسط، تورم، ناپایداری زانو و احساس چرخش آن به طرفین در هنگام انجام فعالیت، کبودی پوست اطراف رباط – شدید: تورم، کبودی قابل توجه، ناپایداری زانو و مشکل در تحمل وزن |
| عوامل بروز |
| – ضربه مستقیم به زانو در اثر توقف و چرخش‌های سریع (بیشتر در فعالیت‌های ورزشی مانند فوتبال و هاکی اتفاق می‌افتد.) – استرس و فشار مکرر بر زانو |
آسیب رباط خارجی LCL چیست؟
رباط خارجی زانو یک نوار دارای بافت محکم و در عین حال انعطاف‌پذیر می‌باشد که در قسمت خارجی مفصل زانو قرار گرفته است. این رباط، اتصال بین استخوان ران و ساق پا را فراهم کرده و از خم شدن زانو به سمت بیرون جلوگیری می‌کند. بنابراین پارگی آن، باعث درد در قسمت خارجی زانو می‌شود. این پارگی می‌تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد:
- خفیف: رباط دچار کشیدگی شده اما هنوز پاره نشده است.
- متوسط: رباط تا حدی دچار پارگی شده است.
- شدید: رباط دچار پارگی کامل شده است.
چگونه در کلینیک توانبخشی امید درمان می‌شود؟
برای درمان موارد خفیف و متوسط آسیب رباط خارجی، مراقبت‌های خانگی، بستن بریس و فیزیوتراپی تجویز می‌شود. اما در صورت شدید بودن پارگی، فرد باید جراحی شود. روش‌های انجام جراحی بسته به محل پارگی متفاوت هستند. در ادامه انواع محل پارگی و نوع جراحی مناسب آن‌ها توضیح داده شده‌اند:
- پارگی وسط رباط: در این گونه موارد، رباط آسیب‌دیده با استفاده از جراحی آرتروسکوپی ترمیم می‌شود.
- پارگی رباط در محل اتصال آن به استخوان ران یا ساق پا: در این موارد، جراح با روش آرتروسکوپی و با استفاده از بخیه‌های بزرگ یا منگنه جراحی، رباط را به استخوان وصل می‌کند.
- پارگی گسترده و شدید رباط: در این موارد، جراحی باز انجام می‌شود. برای انجام آن، جراح یک گرافت LCL را به رباط پیوند می‌زند و آن را بازسازی می‌کند. این گرافت از تاندون‌های همسترینگ خود فرد یا از اهدا کننده گرفته می‌شود.
دررفتگی کشکک زانو
| علائم همراه |
|---|
| – صدای تق تق زانو – درد شدید – تورم ناگهانی – کبودی پوست زانو – قفل شدن زانو – ضعیف شدن و خالی کردن زانو هنگام راه رفتن |
| عوامل بروز |
| – پیچش ناگهانی زانو – ضربه مستقیم به زانو – سقوط شدید – ناپایداری کشکک ناشی از سایر آسیب‌های زانو – ناهنجاری‌های مادرزادی |
دررفتگی کشکک زانو چیست؟
مفصل زانو از سه استخوان ساق، ران و کشکک تشکیل شده است. کشکک یا کاسه زانو در شیاری در وسط دو استخوان دیگر واقع شده است و با خم و راست کردن زانو به بالا و پایین می‌لغزد. هم‌چنین رباط‌ها و تاندون‌ها به محکم نگه‌داشتن آن داخل این شیار کمک می‌کنند. دررفتگی کشکک هنگامی اتفاق می‌افتد که کاسه زانو از شیار خود بیرون بیاید. این دررفتگی که معمولاً در سمت بیرونی زانو رخ می‌دهد باعث درد و پارگی رباط‌های این قسمت می‌شود.
چگونه در کلینیک توانبخشی امید درمان می‌شود؟
درمان دررفتگی کشکک زانو معمولاً با جا انداختن دستی آن انجام می‌شود. پس از انجام این کار، مراقبت‌های خانگی، مصرف داروهای ضد التهاب و فیزیوتراپی به بهبود سریع‌تر زانو کمک می‌کنند. اما در موارد شدید و تکرار شونده، پزشک جراحی را پیشنهاد می‌دهد. این جراحی به صورت آرتروسکوپی انجام می‌شود و هدف آن آزادسازی یا برداشتن و بازسازی رباط‌هایی است که باعث دررفتن کشکک شده‌اند. علاوه بر این ممکن است یک اتصال استخوانی در زیر تاندون کشکک قرار داده شود تا از دررفتن کشکک جلوگیری کند.
درد کنار زانو (داخلی)
بخش داخلی زانو شامل مجموعه‌ای از استخوان‌ها، رباط‌ها و بافت‌های نرم است. آسیب به هر یک از این قسمت‌ها نیز می‌تواند باعث درد داخلی زانو (درد سمت چپ زانوی راست یا درد سمت راست زانوی چپ) شود.
آسیب رباط جانبی داخلی MCL
| علائم همراه |
|---|
| – خفیف: کمی حساسیت به لمس و درد – متوسط: ناپایدار بودن زانو در هنگام حرکت دادن با دست، درد و حساسیت به لمس در قسمت داخلی زانو – شدید: درد و حساسیت به لمس شدید، احساس پیچش یا حرکت زانو از یک طرف به طرف دیگر در هنگام فعالیت |
| عوامل بروز |
| – ضربۀ مستقیم به قسمت خارجی زانو – فرود آمدن بد روی زانو پس از پرش – چمباتمه زدن به مدت طولانی – بلند کردن اجسام سنگین – چرخش ناگهانی و شدید پا – کشش بیش از حد زانو به جلو یا عقب |
آسیب رباط جانبی داخلی چیست؟
رباط جانبی داخلی یک نوار دارای بافت محکم و در عین حال انعطاف‌پذیر می‌باشد که در قسمت داخلی مفصل زانو قرار گرفته است. وظیفه این نوار، اتصال استخوان‌ها به یکدیگر می‌باشد. پارگی این رباط می‌تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد معمولاً با درد در قسمت داخلی زانو همراه است:
- خفیف: پارگی کم‌تر از ۱۰ درصد رباط، نشان‌دهندۀ پارگی خفیف است و در این حالت زانو هنوز پایدار است.
- متوسط: در این پارگی رباط به صورت جزئی پاره شده است.
- شدید: کل رباط به صورت کامل پاره شده است.
چگونه در کلینیک توانبخشی امید درمان می‌شود؟
در بیشتر موارد، پارگی رباط جانبی داخلی با درمان‌های غیر جراحی بهبود می‌یابد. این درمان‌ها شامل فیزیوتراپی، بستن بریس، مصرف داروهای ضد التهاب و مراقبت‌های خانگی می‌شوند. اما در مواردی که فرد ورزشکار باشد، به دلیل نیاز به تحمل استرس و فشار زیاد در هنگام ورزش، معمولاً جراحی می‌شود. هم‌چنین در صورتی که فرد در کنار پارگی MCL دچار سایر آسیب‌های زانو نیز شده باشد، به جراحی نیاز است.
جراحی معمولاً به روش آرتروسکوپی زانو و با هدف ترمیم رباط پاره شده انجام می‌شود. این ترمیم توسط اتصال دوباره رباط یا بازسازی آن از طریق پیوند گرافت MCL صورت می‌گیرد. این گرافت نیز از سایر قسمت‌های بدن خود فرد مانند تاندون‌های همسترینگ یا از فرد اهدا کننده گرفته می‌شود.
پارگی مینیسک داخلی
| علائم همراه |
|---|
| – خفیف: درد و تورم کم قسمت داخلی زانو که در عرض چند هفته از بین می‌رود. – متوسط: درد و تورم مکرر قسمت داخلی زانو که با فعالیت بدتر می‌شود. – شدید: احساس گرفتگی در هنگام خم کردن، تق تق و قفل شدن زانو |
| عوامل بروز |
| – پیچ خوردن پا در هنگام خم بودن زانو – ضعیف شدن مینیسک و از دست رفتن خاصیت ارتجاعی آن در اثر افزایش سن |
پارگی مینیسک داخلی زانو چیست؟
مینیسک داخلی زانو یک غضروف C شکل می‌باشد که در لبه داخلی مفصل زانو قرار گرفته است. این قطعه به عنوان ضربه‌گیر و تثبیت‌کننده مفصل زانو عمل کرده و پارگی بافت آن می‌تواند باعث درد قسمت داخلی زانو شود. این پارگی می‌تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد. در پارگی خفیف و متوسط تنها بخشی از مینیسک پاره شده اما در پارگی شدید، کل مینیسک پاره و به فضای مفصل منتقل می‌شود.
چگونه در کلینیک توانبخشی امید درمان می‌شود؟
سلامت مینیسک داخلی برای تحرک مفصل زانو خیلی مهم است، بنابراین ترمیم پارگی آن در موارد خفیف و متوسط تا حد ممکن با ترکیبی از روش‌های غیر جراحی انجام می‌شود. اما در مواردی که پارگی شدید باشد یا علائم آن ۲ تا ۳ ماه بعد از درمان‌های غیر جراحی از بین نرود، جراحی انجام خواهد شد. روش‌های درمانی غیرجراحی و جراحی در ادامه توضیح داده شده‌اند:
- فیزیوتراپی: در فیزیوتراپی عضلات اطراف مفصل زانو با انجام تمرین‌های ورزشی تقویت می‌شوند و به پایداری زانو کمک می‌کنند.
- بستن بریس: با بستن بریس می‌توان از پارگی بیشتر مینیسک داخلی جلوگیری کرد و درد آن را کاهش داد.
- مصرف داروهای ضد التهاب: داروهای مسکن که باید با نظر پزشک مصرف شوند می‌توانند در کاهش التهاب و درد مفید باشند.
- آرتروسکوپی برای ترمیم مینیسک پاره شده: در این روش که حدود ۴۰ دقیقه طول می‌کشد، مینیسک پاره شده به وسیله ابزار آرتروسکوپی ترمیم می‌شود.
- مینیسکتومی جزئی: در این جراحی، برای بازگرداندن عملکرد زانو به حالت طبیعی، جراح قسمت پاره شده مینیسک را برمی‌دارد.
- مینیسکتومی کامل: در پارگی‌های شدید معمولاً از این نوع جراحی استفاده شده و کل مینیسک برداشته می‌شود.
آرتروز زانو
| علائم همراه |
|---|
| – خفیف: درد کم بعد از فعالیت، خشکی زانو در حال استراحت، درد هنگام لمس در خم و راست کردن زانو – متوسط: آسیب قابل توجه غضروف، تورم و زانو درد هنگام راه رفتن، خشکی مفصل پس از نشستن طولانی مدت یا بیدار شدن از خواب – شدید: از بین رفتن کامل غضروف، درد و ناراحتی شدید در هنگام راه رفتن و حرکت |
| عوامل بروز |
| – کاهش توانایی بدن در بهبود غضروف به علت افزایش سن – افزایش وزن – وراثت – فشار مکرر بر زانو |
آرتروز زانو چیست؟
آرتروز زانو زمانی بروز پیدا می‌کند که غضروف لغزنده قرار گرفته در بین مفاصل زانو از بین برود. با از بین رفتن غضروف، استخوان‌ها روی یکدیگر ساییده شده و به مرور زمان آسیب می‌بینند. در آرتروز خفیف، غضروف هنوز سالم است اما آثاری از شروع رشد توده‌های استخوانی اضافی و کوچک در مفصل زانو دیده می‌شود. به تدریج با از بین رفتن بخشی از غضروف، فضای بین استخوان‌ها شروع به باریک شدن کرده و آرتروز به سطح متوسط می‌رسد. زمانی که آرتروز شدت پیدا کند، کل غضروف از بین خواهد رفت.
چگونه در کلینیک توانبخشی امید درمان می‌شود؟
درمان آرتروز زانو با هدف تسکین درد و کمک به تحرک بیشتر انجام می‌شود. آرتروز خفیف یا متوسط با روش‌های غیر جراحی درمان می‌شود، اما در موارد شدید، جراحی انجام خواهد شد. برنامه درمانی مورد استفاده در کلینیک برای درمان آرتروز زانو شامل ترکیبی از موارد زیر می‌شود:
- بستن بریس: بریس‌های تخلیه کننده وزن منجر به کاهش فشار بر ناحیه آسیب‌دیده زانو خواهند شد.
- فیزیوتراپی: تمرین‌های فیزیوتراپی به افزایش انعطاف‌پذیری مفاصل زانو و تقویت ماهیچه‌های اطراف آن کمک می‌کنند. در نتیجه فرد با انجام این تمرین‌ها به مرور زمان درد کم‌تری خواهد داشت.
- مصرف مسکن‌ها و داروهای ضد التهاب: داروهای ضد التهاب مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا ناپروکسن می‌توانند به تسکین درد کمک کنند، اما مصرف آن‌ها به مدت طولانی ضرر دارد.
- تزریق استروئید یا اسید هیالورونیک به زانو: استروئیدها التهاب زانو را کاهش می‌دهند و باعث تسکین درد می‌شوند. هم‌چنین اسید هیالورونیک به عنوان مایع روان‌کننده بین مفاصل عمل کرده و اصطکاک آن‌ها را کاهش می‌دهد.
- تزریق اوزون به زانو: گاز اوزون دارای خاصیت ضد التهابی است و با افزایش گردش خون در زانو باعث کاهش درد می‌شود.
- پی آر پی زانو: در این روش، پلاسمای غنی از پلاکت از خون فرد گرفته شده و به زانوی او تزریق می‌شود. این مایع باعث ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده زانو و تسکین درد خواهد شد.
- کاهش وزن: در افرادی که دارای اضافه وزن هستند، کاهش آن می‌تواند تا حد قابل توجهی درد ناشی از آرتروز را کاهش دهد.
- ورزش: انجام تمرین‌های ورزشی مختص آرتروز زانو باعث پایداری مفاصل، افزایش انعطاف‌پذیری زانو و کاهش درد می‌شود.
- جراحی تعویض مفصل زانو: در این جراحی که به صورت باز و با برش محدود انجام می‌شود، یک پروتز در قسمت آسیب‌دیده زانو گذاشته خواهد شد.
- آرتروسکوپی زانو: آرتروسکوپی نوعی جراحی بسته است که با ایجاد برش‌های کوچک روی زانو و وارد کردن ابزار آرتروسکوپی به داخل آن انجام می‌شود. این ابزار هم میزان آسیب وارد شده به زانو را مشخص می‌کند و هم پزشک با استفاده از آن به ترمیم آسیب می‌پردازد.
سندرم پلیکا
| علائم همراه |
|---|
| – تورم زانو – صدا دادن و تق تق زانو در هنگام خم و راست کردن آن – دردی که با خم شدن، چمباتمه زدن و بالا رفتن از پله‌ها بدتر می‌شود. – احساس گرفتگی زانو پس از ایستادن طولانی مدت – ناپایداری زانو هنگام فعالیت – احساس کردن تورم زیر پوست زانو هنگام فشار دادن کاسه آن |
| عوامل بروز |
| – استفاده بیش از حد از زانو – خم و راست کردن مکرر زانو – آسیب‌های زانو ناشی از تصادف |
سندرم پلیکا چیست؟
پلیکاها غشاهای نازکی هستند که روی مفصل زانو را پوشش داده و به حرکت راحت و خم و راست شدن آن کمک می‌کنند. در هر زانو ۴ پلیکا وجود دارند که یکی از آن‌ها در قسمت داخلی قرار گرفته است. سندرم پلیکا زمانی بروز پیدا می‌کند که این غشاء در اثر استفاده بیش از حد از زانو و آسیب مفصل آن تحریک شود.
چگونه در کلینیک توانبخشی امید درمان می‌شود؟
سندرم پلیکا در بیشتر موارد با مراقبت‌های خانگی، مصرف داروهای ضد التهاب، تزریق استروئید به زانو و فیزیوتراپی درمان می‌شود. اما در صورتی که درمان‌های غیر جراحی مؤثر نباشند، جراحی آرتروسکوپی انجام خواهد شد. در این جراحی، پزشک توسط ایجاد برش‌های کوچک روی زانو، پلیکا را ترمیم کرده یا آن را بر می‌دارد.
بورسیت پس آنسرین
| علائم همراه |
|---|
| – تورم قسمت داخلی زانو و حساسیت آن به لمس – احساس سوزش و درد در قسمت داخلی زانو – مشکل در خم و راست کردن زانو – صدای تق تق زانو هنگام حرکت دادن آن |
| عوامل بروز |
| – استفاده بیش از حد و مکرر از زانو با فعالیت‌های مانند ورزش – اضافه وزن – آسیب به رباط جانبی داخلی (MCL) – آرتروز زانو – عارضه زانوی ضربدری |
بورسیت پس آنسرین چیست؟
در داخل زانو کیسه‌های کوچک حاوی مایعی وجود دارند که از اصطکاک بین استخوان‌ها جلوگیری می‌کنند. این کیسه‌ها که بورس نام دارند در نقاط مختلفی از زانو واقع شده‌اند. یکی از این بورس‌ها که در فضای بین استخوان ساق پا و سه تاندون عضله همسترینگ قرار گرفته است، پس آنسرین نام دارد.
بورسیت پس آنسرین زمانی اتفاق می‌افتد که این بورس در اثر فشار به زانو تحریک شده و بیش از حد نیاز، مایع تولید کند. این عارضه می‌تواند منجر به درد در قسمت داخلی زانو شود.
چگونه در کلینیک توانبخشی امید درمان می‌شود؟
درمان بورسیت پس آنسرین مانند بیشتر آسیب‌های زانو در درجۀ اول به استراحت و انجام مراقبت‌های خانگی نیاز دارد. علاوه بر این اقدامات، بسته به علت آن، ممکن است یک یا ترکیبی از روش‌های درمانی زیر مورد استفاده قرار گیرند:
- استفاده از کفی‌های طبی: در صورتی که بورسیت ناشی از ناهنجاری زانو ضربدری خفیف باشد، استفاده از کفی طبی می‌تواند به قرارگیری پا در موقعیت صحیح و کاهش درد زانو کمک کند.
- نوار حرکت‌شناسی: استفاده از نوار حرکت‌شناسی (کنزیوتیپ) روی زانو می‌تواند، درد را تا حدی کاهش دهد. با راهنمایی فیزیوتراپیست می‌توانید نحوۀ استفاده از نوارها و چسباندن آن‌ها در محل‌های صحیح را بیاموزید.
- تزریق استروئید: با تزریق استروئیدها در بورس زانو می‌توان درد و التهاب را کاهش داد.
- تزریق پی آر پی: در این روش، پلاسمای غنی از پلاکت به زانو تزریق شده و با بهبود و بازسازی بافت آسیب‌دیده درد را کاهش می‌دهد.
- جراحی: در صورتی که التهاب بورس خیلی شدید باشد، جراحی برداشتن بورس انجام می‌شود. سه تا ۴ هفته پس از این جراحی فرد می‌تواند به فعالیت‌های روزانه خود بازگردد.
در صورتی که درد کنار زانو را تجربه می‌کنید، بهتر است ابتدا با مراقبت‌های خانگی آن را کنترل کنید. اما اگر درد بهبود پیدا نکرد، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا زودتر علت آن تشخیص داده شود. هر چه تشخیص علت درد زودتر انجام شود، فرآیند درمان آسان‌تر است و به احتمال بیشتری با روش‌های غیر قابل جراحی قابل درمان خواهد بود. کلینیک توانبخشی امید با برخورداری از متخصصین با تجربه و امکانات و دستگاه‌های تشخیصی، آماده ارائه خدمات مختلف در زمینه تشخیص درد زانو است.