آمپولهای مختلفی برای تسکین درد سیاتیک وجود دارند که به پنج دسته آمپولهای غیر استروئیدی، کورتیکواستروئید، ضد صرع، شلکننده عضلات و تقویتی تقسیم میشوند. این آمپولها از نظر محل تزریق، مدت زمان لازم برای شروع تأثیرگذاری، مکانیسم کاهش درد و ماندگاری اثر، متفاوت هستند. برخی از این آمپولها در کنار تأثیر قابل توجه در تسکین درد تا حدودی به برطرف شدن علت زمینهای سیاتیک و بهبود آن نیز کمک میکنند. داروهای تزریقی معمولاً زمانی برای درمان سیاتیک تجویز میشوند که سایر درمانها مانند مصرف مسکنهای ضد التهاب و فیزیوتراپی در تسکین درد مؤثر نبودهاند.
درمانهای تزریقی و آمپول چه زمانی برای درد سیاتیک تجویز میشوند؟
اگر سیاتیک با وجود درمانهایی مثل فیزیوتراپی، مصرف داروهای ضد التهاب، ورزش و تغییر سبک زندگی بهبود پیدا نکند یا علائم آن بدتر شود، پزشک ممکن است درمانهای تزریقی را توصیه کند. در چنین مواردی، پزشک ممکن است برای ارزیابی دقیقتر میزان آسیب عصبی، از تست نوار عصب و عضله استفاده کند. همچنین برای تسکین درد سیاتیک ناشی از فتق دیسک معمولاً آمپولهای استروئیدی تزریق میشوند. همچنین برای درد سیاتیک ناشی از سندرمهای عضلانی، آمپولهای شلکننده عضلات مورد استفاده قرار میگیرند.
در شرایط زیر، فرد نباید تحت درمان تزریقی سیاتیک و به خصوص تزریق استروئیدها قرار گیرد:
- عفونت سیستماتیک یا موضعی در محل تزریق
- افراد مستعد خونریزی
- افرادی که داروهای ضد انعقاد خون مصرف میکنند.
- افراد دارای حساسیت به ماده حاجب، بیهوشی یا استروئیدها
- افراد دارای دیابت کنترل نشده
- افراد دارای نارسایی قلب
- خانمهای باردار (منبع)
آیا تزریق آمپول، سیاتیک را درمان میکند؟
تزریق آمپول برای سیاتیک معمولاً با هدف تسکین درد و التهاب انجام میشود که مدت زمان ماندگاری اثر تسکینی آن بسته به نوع آمپول متفاوت خواهد بود. بنابراین علتهای زمینهای سیاتیک مانند دیسک کمر به پیگیری درمانهای جداگانه نیاز دارند و اگر نادیده گرفته شوند، ممکن است درد سیاتیک را تشدید کنند.
البته برخی از تزریقهای مورد استفاده برای سیاتیک مانند اوزون درمانی، علاوه بر تسکین درد به روند درمان علت زمینهای سیاتیک نیز کمک میکنند. این تزریق، آسیبهای وارد شده به عصب را ترمیم میکنند و همچنین رفع درد خواهد شد (منبع).
تزریق آمپولهای مختلف تنها با هدف تسکین درد و التهاب سیاتیک انجام میشود و نمیتواند جایگزینی برای درمان علت زمینهای سیاتیک یا جراحی باشد. بنابراین به تعویق انداختن درمان اصلی با تزریق امکانپذیر نخواهد بود و فقط منجر به بدتر شدن سیاتیک میشود.
انواع آمپولهای تجویز شده برای درد سیاتیک
برای تسکین درد سیاتیک، آمپولهای مختلفی وجود دارند. این آمپولها از نظر محل تزریق، مدت زمان لازم برای شروع تأثیرگذاری، مکانیسم کاهش درد و ماندگاری متفاوت هستند. همچنین تزریق میتواند عضلانی، وریدی، اپیدورال (تزریق در ستون فقرات) باشد.
مکانیسم کاهش درد در آمپولهای مختلف فرق دارد و معمولاً چند دقیقه تا چند ساعت پس از تزریق آمپول، درد کاهش مییابد. اما در آمپولهایی که به صورت اپیدورال تزریق میشوند، این زمان تا چند روز افزایش خواهد یافت.
تعدادی از این مکانیسمها توضیح داده شدهاند:
- کاهش درد
- توقف تولید سلولهای التهابی
- کاهش فشار ماهیچه بر اعصاب
- جلوگیری از ارسال سیگنالهای درد به سیستم اعصاب مرکزی
ماندگاری اثر آمپولهای مختلف فرق میکند و ممکن است چند ساعت تا چند ماه باشد. تزریق اپیدورال معمولاً ماندگاری بالاتری نسبت به سایر آمپولها دارد زیرا به صورت مستقیم بر عصب تأثیر میگذارد.
آمپولهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NASAIDs)
بدن در پاسخ به آسیب عصب سیاتیک، مواد طبیعی را تولید میکند که باعث التهاب و درد میشوند. آمپولهای غیر استروئیدی با مسدود کردن تولید این مواد، باعث کاهش درد و التهاب میشوند. این آمپولها معمولاً برای تسکین درد سیاتیک خفیف و در مواردی که فرد به آمپولهای استروئیدی حساسیت داشته باشد استفاده میشوند.
برای مشاهده اطلاعات بیشتر، روی هر کدام از آمپولهای زیر کلیک کنید:
آمپول کتورولاک (Ketorolac)
آمپول دیکلوفناک (Diclofenac)
آمپول ایبوپروفن (Ibuprofen)
کورتیکواستروئيدها (Corticosteroids)
آمپولهای استروئیدی ضد التهاب هستند و با آرام کردن سیستم ایمنی بدن، تولید سلولهای التهابی را کاهش میدهند. این آمپولها در درمان درد سیاتیک شدید که ناشی از عارضههایی مانند تنگی کانال نخاعی کمری یا دیسک باشد، استفاده میشوند.
کورتیوکواستروئیدها معمولاً در ستون فقرات تزریق میشوند که به طور مستقیم بر عصب تحریک شده سیاتیک اثر گذاشته و حساسیت به درد را کاهش میدهد. مهمترین مزیت این تزریق این است که تأثیر آن بر تسکین درد میتواند تا چند ماه هم ماندگار باشد. همچنین، پس از تزریق، بسته به شرایط بیمار و پاسخ بدن، حدود چند روز طول میکشد تا درد برطرف شود.
برای مشاهدۀ اطلاعات بیشتر، روی هر کدام از آمپولهای زیر کلیک کنید:
آمپول هیدروکورتیزون (Hydrocortisone)
آمپول متیل پردنیزولون (Methylprednisolone)
آمپول دگزامتازون (Dexamethasone)
آمپول بتامتازون (Betamethasone)
آمپول تتراکوزاکتاید (Tetracosactide)
آمپول شلکنندۀ عضلات
بخشی از درد سیاتیک، ناشی از فشار عصب تحریک شده بر ماهیچهها است. بنابراین با استفاده از آمپولهای شلکنندۀ عضلات میتوان این درد را تا حدی کاهش داد. این آمپولها باعث انسداد ارتباط بین عصب و عضله شده و مانع از انقباض عضله خواهند شد. همچنین سیگنالهای درد را مسدود کرده و منجر به کاهش حساسیت به آن میشوند. از آمپولهای شلکنندۀ عضلات معمولاً برای تسکین دردهای شدید و کوتاه مدت سیاتیک که ناشی از عارضههای زیر باشند، استفاده میشود:
- سندرم پیریفورمیس
- سندرم عضله همسترینگ
- سندرم عضله چهار سر کمری
- سندرم عضله گاستروکنمیوس
- دیسک کمر (برای کاهش فشار روی عصب)
برای مشاهدۀ اطلاعات بیشتر، روی هر کدام از آمپولهای زیر کلیک کنید:
آمپول متوکاربامول (Methocarbamol)
آمپول باکلوفن (Baclofen)
آمپول ضد صرع
آمپولهای ضد صرع دارای خواص آرامبخش هستند و باعث انسداد انتقال سیگنالهای درد شده و منجر به تسکین درد میشوند. این آمپولها معمولاً برای تسکین دردهای مزمن سیاتیک که به صورت تیرکشنده و مزمن باشند، مورد استفاده قرار می گیرند.
برای مشاهدۀ اطلاعات بیشتر، روی هر کدام از آمپولهای زیر کلیک کنید:
آمپول فنی توئین (Phenytoin)
آمپول لوتیراستام (Levetiracetam)
آمپولهای تقویتی
آمپولهای تقویتی، حاوی املاح معدنی و ویتامینهایی هستند که با افزایش سلامت کلی بدن و اعصاب و همچنین کاهش التهاب به بهبود علائم سیاتیک کمک میکنند. از جمله مهمترین این آمپولها میتوان به آمپولهای نوروبیون، ویتامین C و ویتامین D اشاره کرد.
برای مشاهدۀ اطلاعات بیشتر دربارۀ هر آمپول، روی موارد زیر کلیک کنید:
آمپول ب کمپلکس یا نوروبیون
آمپول ب کمپلکس یا نوروبیون (Neurobion)، حاوی ترکیبی از ویتامین های گروه B است که میتوانند به تسکین دردهای ناشی از اعصاب مانند سیاتیک کمک کنند (منبع). تزریق این آمپول به صورت عضلانی انجام میشود. نوروبیون علاوه بر تسکین درد، منجر به بازسازی عصب سیاتیک و بهبود عملکرد آن خواهد شد.
آمپول ویتامین D
ویتامین D با کاهش التهاب، بهبود عملکرد عصبی و تقویت استخوانهای ستون فقرات، درد سیاتیک را کاهش میدهد (منبع). بنابراین به از بین بردن علتهای زمینهای سیاتیک مانند فتق دیسک هم کمک میکند. آمپول ویتامین D برای جذب سریع به صورت وریدی تزریق میشود.
آمپول ویتامین C
ویتامین C میتواند برای کاهش التهاب مفید باشد و معمولاً در کنار سایر تزریقها و برای افزایش اثربخشی آنها در کاهش التهاب سیاتیک استفاده میشود (منبع). این ویتامین به صورت وریدی یا عضلانی تزریق میشود.
بلوک عصبی
بلوک عصبی نوعی تزریق است که در آن یک بیحسکننده و یک استروئید به عصب سیاتیک تزریق میشود. در نتیجه، انتقال سیگنالهای درد از عصب سیاتیک به سیستم عصبی مرکزی متوقف شده و درد کاهش مییابد.
میزان اثرگذاری بلوک عصبی در تسکین درد سیاتیک کاملاً از فردی به فرد دیگر متفاوت است. در صورتی که بدن به بلوک عصبی خوب پاسخ دهد، درد برای مدتی طولانی برطرف خواهد شد. اما برای برخی افراد ممکن است بلوک عصبی ماندگاری بسیار پایینی داشته باشد. به طور کلی طبق موارد آزمایش شده، ماندگاری اثر بلوک عصبی ممکن است دو هفته تا ۴ ماه باشد (منبع).
اوزون درمانی
یکی از علتهای شایع سیاتیک، فتق دیسک است که با اوزون درمانی قابل درمان است. در این روش، گاز اوزون در نزدیکی دیسک تزریق میشود. در نتیجه، گاز به دیسک و بافت اطراف آن رسیده و با اکسیژنرسانی به آنها فشاری بر روی حجم دیسک وارد میکند. بنابراین حجم دیسک و تأثیر آن بر اعصاب اطراف کاهش یافته و درد برطرف میشود (منبع).
پی آرپی
تزریق پی آر پی برای درمان دردهای مزمن مانند درد سیاتیک انجام میشود. در این روش پلاسمای غنی شده از پلاکت خون خود فرد به محل درد تزریق خواهد شد. پلاکتهای موجود در پی آر پی به ترمیم بافتهای آسیبدیده و کاهش التهاب کمک میکنند (منبع).
آیا میتوان از چند آمپول برای درمان یا تسکین درد سیاتیک استفاده کرد؟
داروهای غیراستروئیدی، استروئیدی و ضد صرع معمولاً برای کاهش درد تجویز میشوند و تجویز چند آمپول از این گروههای دارویی غیرمنطقی است چرا که تأثیری بر اثرگذاری آنها ندارد. گاهی اوقات برای افزایش اثر تزریق بر تسکین درد سیاتیک، از درمانهای ترکیبی استفاده میشود. برای مثال در کنار تسکین درد با تزریق کورتیکواستروئیدها، ممکن است شلکنندۀ عضلات نیز تجویز شود تا تأثیر تسکین درد دوچندان شود. همچنین برخی از روشهای تزریقی مانند بلوک عصبی از ترکیبی از آمپولهای استروئیدی و بیحسکنندهها استفاده میشود. در نتیجه در کنار مختلشدن ارسال سیگنالهای درد، التهاب نیز زودتر کاهش مییابد.