درد لگن و باسن میتواند علت‌های متفاوتی داشته باشد، که شایع‌ترین آنها اسپاسم و گرفتگی عضلانی است. در بسیاری از مواقع درد لگن و باسن ناشی از گرفتگی عضلات خودبهخود و با استراحت و انجام حرکات کششی بهبود پیدا می‌کند. سایر علل رایج، درد سیاتیک ناشی از دیسک کمر یا تنگی کانال نخاع و سندرم پیریفورمیس هستند که با دارودرمانی، فیزیوتراپی، ورزش‌درمانی و سایر اقدامات غیرتهاجمی قابل درمان هستند. همچنین درد لگن و باسن میتواند در زمان قاعدگی، بارداری و پس از زایمان نیز بروز کند که در بیشتر موارد پس از مدتی خودبهخود بهبود پیدا می‌کنند. از سایر علل درد لگن و باسن میتوان به تاندونیت همسترینگ، آسیب‌دیدگی و پیچ‌خوردگی لگن، بورسیت و آرتروز لگن اشاره کرد که هر کدام علائم و روش‌های درمانی خاص خود را دارند.
اولین گام برای بهبود علت زمینه‌ای بروز درد لگن و باسن، تشخیص علت زمینه‌ای آن است. در کلینیک امید فرآیند تشخیص دقیق علت با انجام معاینه، آزمایشات تصویربرداری و گرفتن نوار عصب و عضله انجام میشود و سپس اقدامات مناسب درمانی برای رفع درد و علت زمینه‌ای آن اتخاذ می‌گردد.
آیا درد لگن و باسن نشانه یک موضوع جدی و خطرناک است؟
درد لگن و باسن معمولاً زیاد جدی و خطرناک نیست، خصوصاً اگر ناشی از اسپاسم و گرفتکی عضلات باشد، اما گاهی میتواند نشان‌دهنده وجود مشکلی جدی در لگن، باسن و اندام‌های دیگر بدن باشد. درد لگن و باسن بسته به منشأ ایجاد آن ممکن است با شدتی خفیف یا شدید بروز پیدا کند و بهصورت مداوم یا متناوب، به تنهایی یا توأم با سوزش و علائمی دیگر احساس شود. در بسیاری از موارد که درد و احساس ناراحتی در لگن و باسن شدتی خفیف دارد، موقتی و گذرا است و بدون علائم جدی یا غیرقابلتحمل رخ می‌دهد، با انجام اقدامات مراقبتی اولیه و ساده بهبود می‌یابد. این اقدامات مراقبتی عبارت‌اند از:
- اجتناب از فشار آوردن به لگن و باسن
- استراحت کردن
- مصرف محدود مسکن‌های معمولی
- حرکات ورزشی کششی
- ماساژ دادن
در این صورت معمولاً مشکل نگران‌کننده، جدی و خطرناکی وجود ندارد. اما در نقطه مقابل، گاهی ممکن است درد لگن و باسن به طور شدید و توأم با علائم حاد دیگر بروز یابد، با اقدامات مراقبتی اولیه بهتر نشود، تا چند روز ادامه یابد و حتی شدت پیدا کند. در این صورت ممکن است مشکلی جدی در وضعیت لگن، باسن یا اندام‌های دیگر وجود داشته باشد و لازم است برای بررسی و معاینه به پزشک مراجعه شود.
- درد مداوم که پس از چند روز با انجام اقدامات مراقبتی اولیه کاهش پیدا نکند یا شدت یابد.
- درد، سوزش و گزگز شدید و غیرقابلتحمل
- تورم شدید و ناگهانی
- تب، لرز، قرمزی، التهاب و داغ شدن لگن و باسن
- منتشر شدن درد به نواحی اطراف لگن و باسن
- بی‌حسی پا در ناحیه مفصل لگن و باسن
- بروز آسیب یا جراحت فیزیکی به باسن و لگن
- بروز تغییرشکل در مفصل پا یا احساس این که در محل طبیعی خود قرار ندارد.
- محدودیت در حرکت‌دادن مفصل لگن و پا
- ناتوانی در قراردادن وزن بر روی پا
علت درد لگن و باسن
بروز درد در لگن و باسن ممکن است از علت‌های مختلفی ناشی شود که شایع‌ترین آنها گرفتگی عضلانی و اسپاسم ماهیچه‌های این ناحیه است. در جدول زیر علائم همراه درد لگن و باسن و علل احتمالی آنها قابل مقایسه است.
اسپاسم و گرفتگی عضلانی
| علائم همراه با درد لگن و باسن |
|---|
| · درد مداوم یا منقطع در لگن، باسن و بالای ران · درد هنگام راه‌رفتن و فعالیت‌های فیزیکی که با استراحت بهبود پیدا می‌کند |
| عوامل |
| · ایستادن بیش از حد · فعالیت بدنی سنگین · ورزش غیراصولی · بارداری · قاعدگی |
| چه افرادی مستعد این عارضه هستند؟ |
| · زنان · افراد دارای اضافه‌وزن · افراد دارای آمادگی جسمانی پایین یا ضعف عضلانی |
اسپاسم و گرفتگی عضلانی چیست و چگونه درمان میشود؟
اسپاسم و گرفتگی عضلات لگن و باسن، انقباض غیرارادی ماهیچه‌های این اندام‌ها است و هنگامی بروز می‌یابد که این عضلات بیش از حد کار کنند یا تحت فشار غیرمعمول قرار بگیرند. این عارضه ممکن است بر اثر عواملی از جمله اضافه‌وزن و چاقی، تروما و آسیب فیزیکی، ایستادن بیش از حد، فعالیت بدنی سنگین، ورزش غیراصولی و عفونت مثانه بروز یابد و در زنان نیز بر اثر عواملی مانند بارداری، زایمان، قاعدگی و عفونت رحم و واژن ایجاد شود.
در بسیاری از مواقع اسپاسم عضلات لگن و باسن به طور خودبهخود و با استراحت بهبود می‌یابد. در برخی مواقع نیز بسته به علت بروز اسپاسم لگن و باسن ممکن است درمان با قراردادن کمپرس گرم یا کمپرس سرد، ماساژدرمانی، کاهش وزن، درمان دارویی، تحریک الکتریکی و توان‌بخشی عضلات لگن، آب‌درمانی و یا ترکیبی از این روش‌ها انجام شود.
سیاتیک
| علائم همراه با درد لگن و باسن |
|---|
| . درد در ناحیه پایین کمر، لگن و باسن که به پا انتشار پیدا می‌کند. · گزگز و یا بی‌حسی پا · از دست دادن حس در انگشتان پا · دشواری در بلندکردن یا قراردادن پاشنه پا بر روی زمین · دشواری در حرکت‌دادن مچ یا انگشتان |
| عوامل |
| · فتق یا بیرون‌زدگی دیسک کمر · تنگی کانال نخاعی · سندرم پیریفورمیس · اسپاسم عضلات لگن و باسن · تروما یا آسیب فیزیکی · بلند کردن اجسام سنگین |
| چه افرادی مستعد این عارضه هستند؟ |
| · افراد چاق و دارای اضافه‌وزن · افرادی که به طور مکرر اجسام سنگین را جابه‌جا می‌کنند. · افرادی که رانندگی طولانی‌مدت می‌کنند. · افراد کم تحرک · زنان باردار · افراد دیابتی |
سیاتیک چیست و چگونه درمان میشود؟
سیاتیک عصبی است که از نخاع آغاز شده و با عبور از لگن و باسن وارد پاها میشود. درد عصب سیاتیک هنگامی بروز می‌یابد که به این عصب یا ریشه‌های آن در ستون فقرات بر اثر عواملی مانند فتق یا بیرون‌زدگی دیسک کمر، تنگی کانال نخاعی، سندروم پیریفورمیس، اضافه‌وزن و بارداری فشار وارد شود. این درد ممکن است با شدت‌های مختلفی در نواحی لگن، باسن، پشت و کمر بروز یابد و به صورت منتشر شونده در پاها احساس شود و همچنین با بی‌حسی یا گزگز همراه باشد.
اگرچه گاهی ممکن است درمان‌های خانگی مانند استراحت، پرهیز از فعالیت‌های فیزیکی، قراردادن کمپرس گرم یا سرد و تغییر در سبک زندگی به کاهش دردهای خفیف عصب سیاتیک کمک کند، اما معمولاً برای رفع کامل آن و یا در مواردی که درد شدید و مزمن است، به اقدامات پزشکی از جمله دارو درمانی، تزریق اپیدورال یا تزریق داروی بی‌حسی به ناحیه پایین کمر، فیزیوتراپی و الکتروتراپی، درمان با ورزش، ماساژدرمانی، طب سوزنی و عمل جراحی نیاز است.
تنگی کانال نخاعی
| علائم همراه با درد لگن و باسن |
|---|
| · درد در کمر و باسن که به ران، لگن و پا انتشار می‌یابد. · تشدید درد با ایستادن طولانی یا راه‌رفتن · کاهش درد با قرارگرفتن در وضعیت‌های خاص مانند خم شدن یا نشستن · احساس ضعف، سوزن‌سوزن شدن، گزگز، خواب رفتن یا بی‌حسی پا · بی‌اختیاری ادرار و مدفوع |
| عوامل |
| · فتق دیسک کمر · آرتروز ستون فقرات · تروما و آسیب‌دیدگی · رشد کیست یا تومور در کانال نخاعی |
| چه افرادی مستعد این عارضه هستند؟ |
| · افراد دارای اضافه‌وزن · افراد بالای ۵۰ سال · افراد جوان مبتلا به اسکولیوز · افرادی که مشاغل سنگین و فیزیکی دارند. · افراد کم‌تحرک · افراد مبتلا به مشکلات مادرزادی ستون فقرات |
تنگی کانال نخاعی چیست و چگونه درمان میشود؟
تنگی کانال نخاعی، به باریک و تنگ شدن مجرای عبور نخاع و رشته‌های عصبی متصل به آن در ستون فقرات گفته میشود. این عارضه به دلیل فتق یا بیرون‌زدگی دیسک، رشد کیست یا تومور در کانال نخاعی و آرتروز بروز می‌یابد که با درد منتشر شونده، گزگز و بی‌حسی همراه خواهد بود.
به طور کلی تنگی کانال نخاعی به طور خودبهخود یا با گذر زمان بهبود پیدا نمی‌کند و نیاز به درمان پزشکی دارد. درمان تنگی کانال نخاعی معمولاً با روش‌های غیرجراحی مانند تغییر در سبک زندگی، کاهش وزن، دارو درمانی، درمان با لیزر و امواج آلتراسوند، فیزیوتراپی، ورزش و در برخی موارد با عمل جراحی انجام میشود.
سندرم پیریفورمیس
| علائم همراه با درد لگن و باسن |
|---|
| · درد در ناحیه پایین کمر و باسن که به پا انتشار می‌یابد. · درد هنگام لمس باسن و پشت ران · گزگز و سوزن‌سوزن شدن یا بی‌حسی در پا و انگشتان · تشدید درد پس از نشستن طولانی‌مدت · تشدید درد در هنگام بالا رفتن از پله‌ها |
| عوامل |
| · اسپاسم عضلانی · تروما و آسیب‌دیدگی · کارکردن بیش از حد عضله پیریفورمیس · نشستن طولانی‌مدت روی سطوح سفت یا سخت · مشکلات مادرزادی مانند کوتاهی عضله پیریفورمیس |
| چه افرادی مستعد این عارضه هستند؟ |
| · افرادی که در بازه سنی ۳۰ الی ۵۰ سالگی قرار دارند. · افراد دارای اضافه‌وزن · افراد کم‌تحرک · افرادی که مشاغل سنگین و فیزیکی دارند. · زنان باردار |
سندرم پیریفورمیس چیست و چگونه درمان میشود؟
سندروم پیریفورمیس به انقباض غیرارادی عضله پیریفورمیس گفته میشود. این سندروم بر اثر عواملی مانند التهاب، اسپاسم و کارکردن بیش از حد عضله پیریفورمیس، همچنین نشستن طولانی‌مدت و فعالیت‌های بدنی ناگهانی یا شدید رخ داده و با منقبض شدن باعث تحت فشار قرارگرفتن سیاتیک و رشته‌های عصبی متصل به آن میشود که درد را به دنبال دارد.
درمان سندروم پیریفورمیس بسته به علت و شدت بروز عارضه، همچنین شرایط بیمار بستگی دارد. معمولاً در صورت خفیف بودن عارضه، بهبود تدریجی با استراحت، تغییر سبک زندگی و پرهیز از فعالیت‌های فیزیکی سنگین حاصل میشود. در موارد شدید پزشک ممکن است درمان را با فیزیوتراپی، ماساژدرمانی، تجویز داروهای ضدالتهاب، شل کننده‌های عضلانی و مسکن، تزریق کورتیزون، تزریق سم بوتولینوم یا بوتاکس و عمل جراحی رهاسازی عضله پیریفورمیس انجام دهد.
آرتروز مفصل لگن
| علائم همراه با درد لگن و باسن |
|---|
| · افزایش تدریجی درد لگن در طول زمان · بروز درد هنگام راه‌رفتن و فعالیت، در مراحل اولیه آرتروز · درد مداوم حتی در حین استراحت، در مراحل پیشرفته آرتروز · کاهش دامنه حرکتی و خشکی مفصل لگن در هنگام فعالیت، خصوصاً پس از استراحت طولانی · کاهش عملکرد مفصل لگن و ناتوانی در انجام فعالیت‌های عادی · لنگیدن و اختلال در راه‌رفتن · قفل شدن مفصل لگن در هنگام فعالیت · شنیدن صدای خرد شدن یا تق‌تق در هنگام تحرک مفصل لگن |
| عوامل |
| · افزایش سن · اضافه‌وزن و چاقی · تروما و آسیب‌دیدگی · سابقه خانوادگی و ژنتیکی · عادات رفتاری اشتباه |
| چه افرادی مستعد این عارضه هستند؟ |
| · سالمندان · افراد دارای اضافه‌وزن · افرادی که فعالیت‌های فیزیکی سنگین دارند. · افراد دارای سابقه خانوادگی ابتلا به آرتروز · افراد در معرض آسیب فیزیکی مفصل لگن · افراد مبتلا به نا‌هم‌ترازی مفاصل لگن |
آرتروز مفصل لگن چیست و چگونه درمان میشود؟
آرتروز مفصل لگن یک عارضه پیش‌رونده است که باعث التهاب، تحلیل رفتن و تخریب تدریجی غضروف مفصل لگن میشود و درد در لگن را در پی دارد. درد ناشی از آرتروز مفصل لگن، بسته به میزان تخریب غضروف و پوشش مفصلی مفصل ممکن است با شدتی خفیف تا شدید در نواحی لگن، ران و به طور منتشر در باسن احساس شود.
برای درمان آرتروز لگن، پزشک ممکن است با توجه به وضعیت فرد، برای مدیریت علائم و جلوگیری از پیشرفت عارضه اقداماتی مانند اصلاح سبک زندگی، کاهش وزن و کاهش فشار روی مفصل با استفاده از عصا و واکر را در کنار درمان با فیزیوتراپی، ورزش‌های اصلاحی و درمان دارویی پیشنهاد کند. اما در مواردی که به علت شدت عارضه مفصل دچار تخریب شدید شده باشد، پزشک از جراحی‌های آرتروسکوپی و تعویض جزئی یا کامل مفصل لگن برای درمان استفاده می‌کند.
دررفتگی لگن
| علائم همراه با درد لگن و باسن |
|---|
| · درد شدید در کمر، لگن، باسن و ران · کبودی، تورم و التهاب در لگن و باسن · ناتوانی در حرکت‌دادن پا از محل مفصل لگن · چرخش و پیچ خوردن پا به سمت داخل یا خارج |
| عوامل |
| · آسیب‌دیدگی از جمله در تصادفات، سقوط از ارتفاع و فرود نامناسب پس از پریدن · واردشدن ضربه یا فشار شدید به مفصل لگن · سابقه جراحی تعویض مفصل لگن · مشکلات مادرزادی |
| چه افرادی مستعد این عارضه هستند؟ |
| · افرادی که در معرض آسیب‌دیدگی‌ها قرار دارند مانند ورزشکاران یا کارگران ساختمانی · افراد دارای سابقه جراحی تعویض مفصل لگن در گذشته · افراد دارای سابقه دررفتگی‌های مکرر لگن · افراد مبتلا به اختلالات ساختاری · افراد دارای مشکلات مادرزادی لگن و پا |
دررفتگی لگن چیست و چگونه درمان میشود؟
دررفتگی لگن، خارج شدن ران از حفره لگن است. هنگامی که مفصل لگن تنها دچار دررفتگی باشد و آسیب دیگری به مفصل، استخوان و بافت‌های نرم وارد نشده باشد، معمولاً درمان با جاانداختن بسته مفصل و بدون جراحی انجام میشود. اما در صورتی که علاوه بر دررفتگی لگن، عروق، اعصاب و بافت‌های نرم ناحیه لگن نیز دچار آسیب شده باشند یا لگن و ران دچار شکستگی شده باشند، جا انداختن لگن با جراحی ریداکشن باز و تثبیت داخلی مفصل لگن یا جراحی به روش آرتروسکوپی انجام می‌گیرد. در موارد نادر و در صورت بروز آسیب جدی به مفصل لگن ممکن است نیاز به جراحی تعویض مفصل وجود داشته باشد.
پیچ‌خوردگی مفصل لگن
| علائم همراه با درد لگن و باسن |
|---|
| · درد در لگن و باسن هنگام حرکت و فعالیت · درد در بدو حرکت پس از استراحت · افزایش درد با حرکت‌دادن مفصل لگن یا کشیدن پا در یک جهت خاص · کبودی و تورم در ناحیه لگن و باسن · کاهش دامنه حرکتی |
| عوامل |
| · آسیب‌دیدگی · ضعف عضلانی · دررفتگی‌های مکرر مفصل لگن · وضعیت نامناسب بدن در هنگام فعالیت و کار · مشکلات حرکتی، وضعیت نامناسب راه‌رفتن، لنگیدن |
| چه افرادی مستعد این عارضه هستند؟ |
| · افراد مسن · ورزشکاران · افراد دچار ناتوانی جسمی یا ضعف عضلانی · افراد مبتلا به اختلالات ناحیه لگن و ران · افراد دارای سابقه دررفتگی‌های مکرر قبلی |
پیچ‌خوردگی مفصل لگن چیست و چگونه درمان میشود؟
منظور از پیچ‌خوردگی یا رگ‌به‌رگ شدن لگن شدن لگن، آسیب دیدن رباط‌های اطراف مفصل لگن به علت کشیدگی بیش از حد است که بر اثر وارد شدن نیروی شدید به ران و لگن رخ می‌دهد. درد ناشی از این عارضه در لگن و باسن احساس میشود و شدت آن بسته به میزان آسیب وارد شده به رباط لگن، در کشیدگی‌های جزئی به صورت خفیف و در پارگی‌های وسیع یا پارگی کامل رباط لگن، به صورت بسیار شدید بروز می‌یابد.
معمولاً پیچ‌خوردگی خفیف مفصل لگن با اقدامات اولیه و خودمراقبتی از جمله استراحت و کاهش فعالیت‌های بدنی، متوقف کردن فعالیت‌های تشدیدکننده درد، قرار دادن کمپرس یخ، بالا نگه‌داشتن پا برای کاهش درد و تورم، ماساژ دادن، همچنین مراقبت از مفصل لگن در برابر تحرک، کشیدگی و فشار به تدریج بهبود می‌یابد. اما در پیچ‌خوردگی‌های شدید، درمان با تجویز داروهای ضدالتهاب و شل کننده عضلانی، تزریق داروی بی‌حسی در ناحیه مفصل لگن، فیزیوتراپی، توان‌بخشی و انجام ورزش‌های کششی انجام می‌گیرد.
شکستگی استخوان لگن
| علائم همراه با درد لگن و باسن |
|---|
| · درد شدید در بالای لگن و باسن · تشدید درد با فشار دادن، تکان دادن یا حرکت چرخشی مفصل لگن · درد شدید در هنگام نشستن یا درازکشیدن بر روی لگن . کبودی، قرمزی و تورم در اطراف ناحیه شکستگی .ناتوانی و احساس درد شدید در هنگام راه‌رفتن و قراردادن وزن بر روی پا |
| عوامل |
| · تروما یا آسیب‌دیدگی و واردشدن ضربه شدید به لگن و باسن · پوکی استخوان · سابقه شکستگی‌های قبلی |
| چه افرادی مستعد این عارضه هستند؟ |
| · افراد مسن، علی‌الخصوص در سنین بالای ۶۵ سالگی · ورزشکاران · زنان، علی‌الخصوص پس از سنین یائسگی · افراد دارای پوکی استخوان · افراد دچار ضعف استخوانی و عضلانی · افراد دارای اضافه‌وزن · افراد مبتلا به مشکلات حرکتی · افراد دارای سابقه شکستگی‌های قبلی در ناحیه لگن |
شکستگی استخوان لگن چیست و چگونه درمان میشود؟
شکستگی لگن بسته به شرایط فرد، محل و شدت شکستگی با روش‌های جراحی و غیرجراحی درمان میشود. معمولاً در شکستگی‌های خفیف لگن مانند ترک‌های جزئی یا درصورتیکه بیمار امکان انجام جراحی را نداشته باشد، پزشک ممکن است استراحت مطلق، مصرف داروهای مسکن و ضدالتهاب، گچ گرفتن لگن، تراکشن و کشش، فیزیوتراپی و لیزردرمانی را تجویز کند. اما شکستگی‌های بزرگ لگن غالباً با جراحی تثبیت خارجی لگن، جراحی تثبیت داخلی محل شکستگی به کمک پین و صفحات فلزی و جراحی تعویض مفصل لگن درمان میشود.
شکستگی دنبالچه
| علائم همراه با درد لگن و باسن |
|---|
| · درد شدید در ناحیه باسن که به پشت لگن و بین پاها منتشر میشود. · درد در باسن و ناحیه دنبالچه که با تغییر وضعیت بدن یا وارد کردن فشار تشدید میشود. · تورم، کبودی و درد هنگام لمس در ناحیه باسن و دنبالچه · احساس ناپایداری هنگام ایستادن و راه‌رفتن در شکستگی‌های شدید · دشواری در تخلیه مدفوع توأم با درد و سوزش |
| عوامل |
| · آسیب فیزیکی و واردشدن ضربه شدید و مستقیم به دنبالچه · سابقه شکستگی‌های قبلی دنبالچه |
| چه افرادی مستعد این عارضه هستند؟ |
| · افراد مسن · زنان، به دلیل تفاوت در آناتومی دنبالچه و لگن نسبت به مردان · زنان در دوره بارداری و حین زایمان طبیعی · افراد دارای اضافه‌وزن · افراد مبتلا به پوکی استخوان |
شکستگی دنبالچه چیست و چگونه درمان میشود؟
به طور کلی شکستگی دنبالچه بسته به شرایط بیمار و شدت شکستگی با روش‌های جراحی و غیرجراحی درمان میشود. در شکستگی‌های خفیف و متوسط دنبالچه یا هنگامی که بیمار امکان درمان با روش‌های جراحی را نداشته باشد، پزشک ممکن است استراحت مطلق، مصرف داروهای مسکن و ضدالتهاب، ماساژدرمانی، تثبیت دنبالچه با گچ گرفتن و فیزیوتراپی را برای درمان تجویز کند. اما شکستگی‌های شدید دنبالچه با جراحی ترمیمی و تثبیت به کمک پین و صفحات فلزی یا در صورت قابل ترمیم نبودن استخوان، با جراحی تعویض دنبالچه درمان میشود.
تاندونیت همسترینگ
| علائم همراه با درد لگن و باسن |
|---|
| · درد در پشت ران، عضلات لگن، باسن و همچنین پشت زانو · درد سوزشی یا ضربان‌دار · درد هنگام لمس · تشدید درد با فعالیت‌کردن · گرفتگی و اسپاسم عضلانی · کاهش توان و ضعف عضلانی در پا · خشکی، ورم و محدودیت حرکتی مفاصل لگن و زانو · داغ شدن اطراف مفاصل لگن و زانو |
| عوامل |
| · آسیب‌دیدگی · فعالیت بیش از حد · قرارگرفتن تاندون تحت کشش یا فشار غیرمعمول · انجام فعالیت‌های ورزشی بدون گرم کردن مناسب · فرم اشتباه بدن در هنگام انجام فعالیت‌های ورزشی · ضعف عضلانی، سفتی و انعطاف‌پذیری پایین عضلات همسترینگ |
| چه افرادی مستعد این عارضه هستند؟ |
| · ورزشکاران · افرادی با سفتی و انعطاف‌پذیری پایین و ضعف عضلات همسترینگ · افراد کم‌تحرک · افراد مسن |
تاندونیت همسترینگ چیست و چگونه درمان میشود؟
درمان تاندونیت همسترینگ غالباً با روش‌های غیرجراحی انجام میشود و تنها در موارد نادر ممکن است به جراحی نیاز باشد. پزشک بسته به شرایط بیمار ممکن است برای درمان، اقدامات خودمراقبتی را در کنار تجویز داروهای مسکن و ضدالتهاب، تمرینات ورزشی کششی و تقویتی، فیزیوتراپی و بستن آتل پیشنهاد کند.
بورسیت لگن
| علائم همراه با درد لگن و باسن |
|---|
| · تشدید و انتشار درد با خوابیدن به پهلو، نشستن طولانی و انجام فعالیت‌های تکراری · درد تیز یا تیر کشیدن لگن · دشواری در راه‌رفتن، لنگیدن و درد در هنگام گام برداشتن · کاهش دامنه حرکتی مفصل لگن |
| عوامل |
| · آسیب‌دیدگی · فشار، اصطکاک یا استفاده بیش از حد از مفصل لگن در فعالیت‌های تکراری · نشستن طولانی‌مدت · سابقه جراحی و گذاشتن پروتز لگن و ران · آرتروز مفصل لگن |
| چه افرادی مستعد این عارضه هستند؟ |
| · افراد میان‌سال و سالمند · زنان · افراد در معرض آسیب و فشار‌های مکرر به مفصل لگن · افرادی که فعالیت‌های فیزیکی شدید و غیر‌استاندارد انجام می‌دهند. · افرادی که فعالیت‌های تکراری مانند دویدن انجام می‌دهند. · افراد مبتلا به آرتروز لگن · افراد دارای سابقه جراحی لگن یا جراحی تعویض مفصل لگن |
بورسیت لگن چیست و چگونه درمان میشود؟
بورسیت لگن به التهاب بورس‌های اطراف مفصل لگن (کیسه‌های کوچک و بالشتکی‌شکل اطراف مفصل لگن) گفته میشود که وظیفه آن کاهش ساییدگی و اصطکاک بین استخوان و بافت‌های نرم همچون تاندون‌ها و ماهیچه‌ها است. این عارضه باعث بروز التهاب در بورس و افزایش مایع درون آن میشود که درد را به دنبال دارد. درد ناشی از بورسیت لگن بسته به شدت التهاب بورس ممکن است خفیف یا شدید باشد و در نواحی لگن، مفصل لگن، باسن و ران احساس شود.
درمان بورسیت لگن غالباً با روش‌های غیرجراحی انجام میشود و تنها در موارد نادر ممکن است به درمان با جراحی نیاز باشد. پزشک بسته به شرایط بیمار ممکن است برای درمان، اقدامات خودمراقبتی را در کنار تجویز داروهای مسکن و ضدالتهاب، کاهش وزن و تغییر در سبک زندگی، تمرینات ورزشی و فیزیوتراپی پیشنهاد کند. در موارد خاصی که بورسیت لگن با درمان‌های غیرجراحی بهبود پیدا نکند و بیمار دچار درد و تورم شدید باشد، پزشک ممکن است جراحی به روش‌های آرتروسکوپی یا جراحی باز را برای درمان تجویز کند.
فیبرومیالژیا
| علائم همراه با درد لگن و باسن |
|---|
| ·درد در نواحی لگن، باسن، کمر و پاها · بروز درد در سطح یا عمق ماهیچه‌ها · درد مبهم و توأم با تیر کشیدن · درد شدید هنگام لمس عضلات · امکان بروز درد هم‌زمان در چند نقطه مختلف بدن · خستگی شدید · مشکلات خلقی، افسردگی، استرس و اضطراب |
| عوامل |
| دلایل اصلی نامشخص است، عوامل احتمالی مرتبط و موثر بر فیبرومیالژیا عبارت‌اند از: · ژنتیک · استرس و فشار روانی · مشکل در سیستم عصبی مرکزی · مشکل در سیستم ایمنی بدن · تغییرات هورمونی |
| چه افرادی مستعد این عارضه هستند؟ |
| · زنان · افرادی که در سنین ۳۰ تا ۵۰ سالگی قرار دارند. · افراد دارای سابقه خانوادگی ابتلا به فیبرومیالژیا |
فیبرومیالژیا چیست و چگونه درمان میشود؟
فیبرومیالژیا عارضه‌ای عصبی است که باعث بروز دردهای اسکلتی عضلانی و سفت‌شدن عضلات، تاندون‌ها و مفاصل در نواحی مختلفی از بدن میشود. این سندروم هنگامی بروز می‌یابد که پردازش سیگنال‌های عصبی مربوط به درد در مغز دچار اختلال شده و سیگنال‌های دردناک بهصورت تقویت شده و مضاعف احساس شوند. به طور کلی دلایل بروز فیبرومیالژیا کاملاً روشن نیست، اما پزشکان معتقند که ایجاد و تشدید آن به وضعیت سیستم عصبی مرکزی، سیستم ایمنی، هورمون‌ها، تحریک عصبی، مشکلات روانی و ژنتیک وابسته است.
سندروم فیبرومیالژیا با روش‌های غیرجراحی مختلفی درمان میشود. پزشک روش مناسب درمان را با توجه به مشکلات زمینه‌ای بیمار، موقعیت نقاط درد و شرایط بیمار انتخاب می‌کند که ممکن است شامل تکنیک‌های خودمراقبتی، اصلاح سبک زندگی، درمان دارویی با داروهای مسکن، ضدافسردگی، ضدتشنج و بی‌حسی، ورزش و حرکات کششی، توان‌بخشی و فیزیوتراپی، مشاوره، درمان روانشناختی، همچنین طب سوزنی و ماساژدرمانی باشد.
روماتیسم ستون فقرات
| علائم همراه با درد لگن و باسن |
| · درد مزمن کمر، لگن، باسن و گردن · کاهش محدوده حرکتی · افزایش تدریجی درد و خشکی ستون فقرات · تشدید درد با حرکت‌دادن ستون فقرات یا خم و راست شدن · تشدید درد پس از مدتی بی‌تحرک ماندن ستون فقرات · بروز علائم مشابه در سایر مفاصل بدن از جمله انگشتان پا و دست، زانو و مفصل لگن |
| عوامل |
|---|
| دلایل اصلی نامشخص است، عواملی احتمالی مرتبط و موثر بر روماتیسم ستون فقرات عبارت‌اند از: · عوامل ژنتیکی · مشکلات سیستم ایمنی · ابتلا به بیماری خودایمنی |
| چه افرادی مستعد این عارضه هستند؟ |
| · مردان · افرادی که در سنین ۱۷ الی ۴۵ سالگی قرار دارند. · افراد دارای سابقه خانوادگی ابتلا به روماتیسم · افراد دارای سابقه ابتلا به بیماری‌های خودایمنی التهابی |
روماتیسم ستون فقرات چیست و چگونه درمان میشود؟
اسپوندیلیت آنکیلوزان (Ankylosing Spondylitis) یا روماتیسم ستون فقرات، یک بیماری خودایمنی پیش‌رونده است، که باعث التهاب مفاصل ستون فقرات میشود. با مزمن شدن التهاب، به‌تدریج فاصله بین مهره‌های استخوانی ستون فقرات از بین می‌رود، مهره‌ها به هم جوش می‌خورند و در نهایت تحرک ستون فقرات به طور کامل از بین می‌رود. ناشی از روماتیسم ستون فقرات بسته به پیشرفت بیماری ممکن است از خفیف تا بسیار شدید متغیر باشد و در نواحی ستون فقرات، لگن، باسن، کمر، پشت و گردن احساس شود.
به طور کلی برای اسپوندیلیت آنکیلوزان درمان قطعی وجود ندارد، اما روش‌های درمانی موجود به مدیریت علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری و بروز عوارض کمک می‌کنند. پزشک ممکن است از روش‌هایی مانند دارو درمانی، اصلاح سبک زندگی، کاهش وزن، فیزیوتراپی، انجام تمرینات ورزشی کششی و تقویتی برای مدیریت عارضه استفاده کند.
نکروز یا سیاه‌شدن سر استخوان لگن
| علائم همراه با درد لگن و باسن |
|---|
· درد عمیق و ضربان‌دار در ناحیه مفصل لگن، ران و باسن
· انتشار درد به زانو و پا
· تشدید درد با حرکت‌دادن مفصل لگن و فعالیت فیزیکی، در مراحل اولیه
· درد غیر‌قابل تسکین و مداوم حتی در حال استراحت، در مراحل پیشرفته
· خشکی و محدودیت حرکتی در مفصل لگن
· دشواری در ایستادن، تحمل وزن و راه‌رفتن
· لنگیدن
· ضعف در عضلات لگن، باسن و رانعوامل· اخلال خون‌رسانی به سر استخوان لگن
· آسیب فیزیکی، دررفتگی مفصل لگن، شگستگی استخوان ران
· دررفتگی مادرزادی مفصل لگن
· مصرف بیش از حد برخی از داروها مانند استروئیدها، کورتون‌ها
· ابتلا به اختلالات خودایمنی
· ابتلا به بیماری کم‌خونی گلبول‌های داسی شکلچه افرادی مستعد این عارضه هستند؟· افراد سالمند، خصوصاً در سنین بالای ۵۵ سال
· شیوع بیشتر در بین مردان نسبت به زنان
· افراد مبتلا به عفونت استخوان
· افرادی که در معرض آسیب‌دیدگی‌های مفصل لگن قرار دارند.
· افرادی که مشروبات الکلی و مواد مخدر مصرف می‌کنند.
نکروز یا سیاه‌شدن سر استخوان لگن چیست و چگونه درمان میشود؟
نکروز یا سیاه‌شدن سر استخوان لگن زمانی ایجاد میشود که خون‌رسانی به استخوان به‌خوبی انجام نشود. این موضوع بیشتر بر اثر عواملی مانند آسیب فیزیکی، عفونت مفصل لگن، دررفتگی مفصل لگن، شگستگی گردن استخوان ران، دررفتگی مادرزادی مفصل لگن، آرتروز و کم‌خونی گلبول‌های داسی شکل رخ می‌دهد.
به طور کلی برای درمان سیاه‌شدن سر استخوان لگن، در مراحل اولیه عارضه اگر به استخوان آسیب جدی وارد نشده باشد، پزشک ممکن است روش‌های غیرجراحی مانند دارو درمانی، فیزیوتراپی، کاهش وزن و استفاده از ابزار حمایتی مانند عصا و واکر را برای مدیریت علائم و جلوگیری از پیشرفت عارضه تجویز کند، اما درمان آسیب‌دیدگی‌های جدی مستلزم انجام جراحی تعویض مفصل لگن است.
درد لگن و باسن در زمان بارداری
درد در لگن و باسن در زمان بارداری به دلیل بروز تغییرات فیزیولوژیک ناشی از بارداری در بدن مادر رخ می‌دهد. این عارضه معمولاً در سه ماهه اول بارداری آغاز میشود و تا هنگام زایمان به‌تدریج افزایش می‌یابد. معمولاً درد تا زمان زایمان نوزاد ادامه پیدا می‌کند و در نهایت پس از تولد نوزاد به‌تدریج رفع میشود. این عارضه در بسیاری از موارد قابل‌تحمل است، نیاز به اقدام درمانی خاصی ندارد و با استراحت کافی و قراردادن بدن در وضعیت مناسب بهبود می‌یابد. درصورتیکه درد شدید و آزاردهنده باشد میتوان آن را تحت نظر پزشک و با انجام اقداماتی مانند فیزیوتراپی، تمرینات ورزشی تقویتی، آب درمانی، همچنین استفاده از کمربند طبی بارداری و ابزار حمایتی مانند عصا تسکین داد.
درد لگن و باسن پس از زایمان
درد لگن و باسن پس از زایمان طبیعی یا سزارین به دلیل تغییرات هورمونی دوره بارداری و پس از زایمان، واردشدن فشار به استخوانهای لگن و ستون فقرات، تحت فشار قرارگرفتن اعصاب، گرفتگی و واردشدن فشار به عضلات ناحیه لگن، کشیدگی، واردشدن فشار و تغییرشکل بافت‌های نرم لگن در هنگام زایمان و همچنین شکستگی لگن در هنگام زایمان میتواند بروز کند.
درد لگن و باسن پس از زایمان، در حین انجام زایمان آغاز میشود و معمولاً تا ۴ الی ۶ هفته پس از آن که بدن به وضعیت طبیعی خود باز می‌گردد، ادامه پیدا می‌کند. معمولاً در صورت بروز درد خفیف و قابل‌تحمل نیاز به اقدام درمانی خاصی نیست و عارضه با استراحت مناسب و انجام تمارین ورزشی تقویتی به‌تدریج خود به خود بهبود می‌یابد. اما در صورت بروز درد شدید و غیرقابلتحمل که با گذشت ۴ الی ۶ هفته پس از زایمان کماکان ادامه پیدا کند، به بررسی پزشکی و اقدام درمانی نیاز است.
درد لگن و باسن در زمان قاعدگی
درد لگن و باسن در زمان قاعدگی عارضه‌ای است که بهصورت یک درد مبهم شبیه اسپاسم عضلانی یا دل‌پیچه و فشار در ناحیه شکم، لگن و باسن در هنگام عادت ماهانه و پریودی یا کمی زودتر از آن بروز می‌یابد. اگر چه این درد موقتی و گذرا است و نهایتاً چند روز طول می‌کشد، اما میتواند بسیار شدید و آزاردهنده باشد. علت بروز این درد در دوره قاعدگی، افزایش انقباض طبیعی دیواره عضلانی رحم برای کمک به ریزش لایه‌ای از دیواره داخلی آن است.
درد نهایتاً تا پایان عادت ماهانه ادامه پیدا می‌کند و خودبهخود رفع میشود. این درد غالباً قابل‌تحمل است و نیاز به اقدام درمانی خاصی ندارد، اما درصورتیکه شدید و غیرقابلتحمل باشد میتوان با مراقبت‌های اولیه خانگی، استراحت کردن، مصرف مسکن‌های معمولی، قراردادن کمپرس گرم، پیادهروی، حرکات ورزشی کششی و فیزیوتراپی آن را تسکین داد.
سایر علت‌های درد لگن و باسن در زنان
درد لگن و باسن در زنان ممکن است به غیر از دلایل اصلی ذکر شده، ناشی از مشکلات زمینه‌ای یا اختلالات دیگری در بدن آنان از جمله در دستگاه گوارش، دستگاه تولیدمثل، دستگاه تناسلی و اندام‌های جنسی زنانه باشد. برخی از این مشکلات عبارت‌اند از:
- پوکی استخوان: در اثر پوکی استخوان لگن، تراکم استخوان کاهش می‌یابد و بافت استخوان ضعیف میشود، که باعث بروز دردهای لگنی و افزایش احتمال شکستگی لگن خواهد شد.
- آندومتریوز: اختلالی است که در آن بافت داخلی رحم در محلی بیرون از رحم مانند روی تخمدان، روی جداره روده یا روی بخش بیرونی رحم رشد کند.
- درد تخمک‌گذاری: تخمدان‌ها در زمانی تخمک‌گذاری، همراه با تخمک مقداری ترشحات مایع نیز آزاد می‌کنند. ضمن حرکت‌کردن تخمک به سمت رحم، ممکن است این مایع ترشح شده در لگن پراکنده شود که در این صورت موجب تحریک لگن و بروز دردهای موقت لگن میشود.
- عفونت رحم: در صورت واردشدن باکتری‌ها، میکروب‌ها و سایر عوامل بیماری‌زا به رحم، عفونت رحم بروز می‌یابد. این عارضه معمولاً با درد در ناحیه لگن و زیر شکم، خون‌ریزی غیر‌عادی واژن، خروج ترشحات بی‌بو یا بدبو از واژن، همچنین درد حین رابطه جنسی و عادت ماهانه همراه است.
- کیست تخمدان: زائده‌ای به شکل یک کیسه حاوی مایع است که در داخل یا بر روی سطح تخمدان تشکیل میشود. اگرچه کیست‌های تخمدان غالباً خطرناک نیستند، اما باعث بروز درد در ناحیه لگن، شکم و کمر، درد در حین رابطه جنسی، همچنین عادت ماهانه نامنظم و دردناک می‌شوند.
- فیبروم رحم: به زائده‌های جامد و فشرده خوش‌خیمی که از سلول‌های عضلانی و فیبری تشکیل شده و در داخل یا اطراف رحم رشد می‌کنند، فیبروم یا فیبروئید رحم گفته میشود.
- فتق کشاله ران و فتق شکمی: بروز فتق یا بیرون زدن بافت‌ها و ارگان‌های مجاور از محل پارگی عضلات، در زنان باردار به علت فشار ناشی از جنین بر جداره عضلات کشاله ران و عضلات شکمی بروز می‌یابد.
- عفونت‌های مجاری ادرار: این عارضه در زنان بسیار شایع‌تر از مردان است و هنگامی بروز می‌یابد که کلیه، مثانه و مجاری ادراری دچار عفونت شوند. عفونت مجاری ادراری منجر به ایجاد فشار در بخش تحتانی لگن و بروز درد در لگن و باسن، در کنار سایر علائم مانند درد و سوزش در هنگام ادرار کردن و تکرر ادرار میشود.
- سنگ‌های مجاری ادرار: سنگ‌های مجاری ادراری مانند سنگ کلیه، سنگ حالب و سنگ مثانه باعث بروز علائمی مانند درد لگن، شکم، پهلو و باسن، خون‌ریزی، عفونت و انسداد مجاری ادراری می‌شوند.
- بیماری‌های مقاربتی: ابتلا به بیماری‌های مقاربتی و انتقال عفونت‌های مقاربتی مانند سوزاک یا کلامیدیا به دستگاه تولیدمثل زنان از طریق برقراری رابطه جنسی، میتواند منجر به بروز دردهای لگن و شکم، عادت ماهانه طولانی با خون‌ریزی شدید، خروج ترشحات از واژن، خون‌ریزی بین عادت‌های ماهانه و درد در هنگام ادرار کردن شود.
سایر علت‌های درد لگن و باسن در مردان
درد لگن و باسن در مردان ممکن است به غیر از دلایل اصلی ذکر شده، ناشی از مشکلات زمینه‌ای یا اختلالات دیگری در بدن آنان از جمله در دستگاه گوارش، دستگاه تولیدمثل و دستگاه تناسلی باشد. برخی از این مشکلات عبارت‌اند از:
- پروستاتیت: این عارضه هنگامی بروز می‌یابد که غده پروستات به دلایلی مانند عفونت و آسیب‌های فیزیکی دچار التهاب شود. بر اثر پروستاتیت ممکن است فرد علائمی مانند درد در ناحیه لگن و شکم، درد در آلت تناسلی و بیضه، درد در ناحیه بین بیضه و راست‌روده، مشکل در دفع ادرار، وجود خون در منی و ادرار، همچنین درد در هنگام رابطه جنسی و تخلیه ادرار را احساس کند.
- بیماری‌های بیضه: بروز مشکلاتی در بیضه از جمله هیدروسل یا آب آوردن بیضه، التهاب و عفونت بیضه، اسپرماتوسل، واریکوسل یا متورم شدن عروق بالا و پشت بیضه، همچنین پیچ‌خوردگی عروق بیضه و تومورهای بیضه می‌توانند باعث بروز درد در ناحیه لگن، بیضه‌ها، آلت تناسلی شکم و بالای ران شوند.
- فتق بیضه و فتق کشاله ران: این عارضه معمولاً بر اثر بلند کردن اجسام سنگین، فشار‌های فیزیکی و فعالیت‌های بدنی شدید ایجاد میشود. فتق بیضه در محل اتصال کیسه بیضه به بدن بروز می‌یابد و درد در ناحیه بیضه و لگن را به دنبال دارد.
- بزرگ شدن پروستات: این عارضه هنگامی بروز می‌یابد که پروستات بیش از اندازه رشد کرده و بزرگ شود، بدون اینکه هر گونه بدخیمی یا سرطانی در آن وجود نداشته باشد.
- تحریک عصب پودندال: بر اثر آسیب دیدن، گیر افتادن و به طور کلی تحریک عصب پودندال که به باسن و آلت تناسلی متصل است، درد شدید در لگن و باسن بروز می‌یابد.
- عفونت‌های مجاری ادرار: این عارضه هنگامی بروز می‌یابد که کلیه، مثانه و مجاری ادراری دچار عفونت شوند. به‌دلیل اینکه اجزای دستگاه ادراری در حفره لگنی جای گرفته و به هم متصل می‌شوند، عفونت این مجاری منجر به ایجاد فشار در بخش تحتانی لگن و بروز درد در لگن و باسن، همچنین علائمی مانند درد و سوزش در هنگام ادرار کردن و تکرر ادرار میشود.
- سنگ‌های مجاری ادرار: این سنگ‌ها که بر اثر تجمع املاح و مواد معدنی از جمله کلسیم ساخته می‌شوند. سنگ‌های مجاری ادراری شامل سنگ کلیه، سنگ حالب و سنگ مثانه، معمولاً باعث بروز درد لگن، شکم، پهلو و باسن، همچنین خون‌ریزی، عفونت و انسداد مجاری ادراری می‌شوند.
- بیماری‌های مقاربتی: ابتلا به بیماری‌های مقاربتی عفونی مانند کلامیدیا و سوزاک یا گنوره‌آ از طریق برقراری رابطه جنسی، ممکن است منجر به بروز دردهای لگن و شکم، تورم و درد بیضه‌ها، درد و سوزش در هنگام ادرار کردن و خروج ترشحات از آلت تناسلی مردان شود.
در کلینیک امید روند تشخیص و درمان درد لگن و باسن چگونه است؟
با مراجعه بیمار به کلینیک امید، پزشک برای تشخیص درد لگن و باسن اقدام به معاینه، گرفتن شرح‌حال و بررسی سوابق پزشکی بیمار می‌کند. سپس در کنار نتایج این یافته‌ها، با انجام تست‌های تشخیصی، آزمایشات خون و آزمایشات تصویربرداری علت زمینه‌ای بروز درد لگن و باسن را تشخیص می‌دهد و وضعیت بیمار را به طور دقیق ارزیابی می‌کند. پس از تشخیص قطعی علت زمینه‌ای و منشأ بروز درد، پزشک طرح درمان مناسب را برای بیمار در نظر می‌گیرد تا در گام بعدی درمان را آغاز کند.
روند تشخیص و درمان درد لگن و باسن در کلینیک امید عبارت است از:
معاینه و شرح‌حال
پزشک در گام اول به منظور تشخیص دقیق عارضه، بیمار را به طور فیزیکی معاینه می‌کند و ناحیه بروز درد و علائم مربوط به آن را بررسی می‌کند. سپس اقدام به گرفتن شرح‌حال از بیمار می‌کند و اطلاعاتی نظیر محل دقیق بروز درد، شدت درد، کیفیت و نوع درد، وضعیت‌هایی که درد در آن تشدید میشود و سایر علائم یا عوارضی که بیمار همراه با درد لگن و باسن تجربه می‌کند را گردآوری و بررسی می‌کند. پزشک در این مرحله با کمک نتایج بدست آمده میتواند علاوه بر ارزیابی وضعیت بیمار، درباره علت اصلی درد لگن و باسن به تشخیص اولیه برسد و بررسی‌های تکمیلی را بهصورت هدفمند ادامه دهد.
تشخیص علت زمینه‌ای
پس از معاینه و تهیه شرح‌حال از بیمار، پزشک اقدام به تشخیص قطعی علت زمینه‌ای بروز درد لگن و باسن می‌کند. انتخاب شیوه درمان، به علت زمینه‌ای و منشأ بروز درد بستگی دارد و هر علت زمینه‌ای درمان مقتضی و خاص خود را می‌طلبد. از سوی دیگر، پزشک ارتوپد اولین فردی است که بیمار در مواجهه با درد لگن و باسن به آن مراجعه می‌کند و درد لگن و باسن نیز ممکن است منشأ غیر‌اسکلتی- عضلانی داشته باشد؛ در این صورت پزشک ارتوپد می‌بایست بیمار را به متخصص حوزه مربوطه مانند متخصص زنان و زایمان، ارولوژیست یا جراح داخلی ارجاع دهد، که این نیز مستلزم تعیین دقیق علت زمینه‌ای بروز درد است.
در این مرحله پزشک ابتدا سوابق پزشکی بیمار را بررسی می‌کند و از سابقه ابتلا به دردهای مشابه و اختلالات یا بیماری‌های مرتبط، همچنین سابقه انجام جراحی در ناحیه بروز درد اطلاع می‌یابد. پزشک ممکن است برای بررسی دقیق‌تر و تشخیص قطعی علت زمینه‌ای درد لگن و باسن، انجام برخی از آزمایشات زیر را برای بیمار تجویز کند:
- گرفتن نوار عصب و عضله
- آزمایش خون، ادرار و مدفوع
- آزمایش بارداری
- آزمایش سنجش تراکم استخوان
- آزمایش کشت ترشحات آلت تناسلی مردان یا ترشحات واژن زنان برای بررسی بیماری‌های مقاربتی
- آزمایشات تصویربرداری از لگن و شکم با اشعه ایکس، سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن و ام‌آر‌آی
- انجام لاپاروسکوپی تشخیصی برای بررسی وضعیت اجزای داخل شکم و لگن
- انجام هیستروسکوپی برای بررسی وضعیت رحم
- انجام آندوسکوپی برای بررسی وضعیت کولون و رکتوم
طراحی یک برنامه درمانی با توجه به علت بروز درد
هنگامی که پزشک با کمک معاینات و آزمایشات تشخیصی انجام شده، در مورد منشأ و علت زمینه‌ای بروز درد لگن و باسن به تشخیص قطعی رسید، با توجه به یافته‌های خود در مورد وضعیت بیمار و علت بروز درد، طرح درمان مناسب را تدوین می‌کند تا در گام بعدی درمان بیمار را بر اساس آن آغاز کند.
هر یک از علت‌های زمینه‌ای درد لگن و باسن روش درمان خاص خود را دارند. در کلینیک امید پزشک روش مناسب درمان را با توجه به علت زمینه‌ای درد لگن و باسن، همچنین وضعیت بیمار تجویز می‌کند که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- استراحت مناسب و کاهش فعالیت‌های جسمانی
- درمان دارویی از جمله داروهای مسکن و ضدالتهاب، آنتی‌بیوتیک‌ها، شل‌کننده‌های عضلانی، داروهای هورمونی، مکمل‌های غذایی و تزریق موضعی استروئیدها
- تغییر سبک زندگی مانند کاهش وزن و بهبود نحوه انجام برخی از فعالیت‌ها
- اقدامات توان‌بخشی
- فیزیوتراپی
- تمرینات ورزشی و حرکات اصلاحی
- استفاده از بریس و ارتز
- استفاده از کمپرس سرد یا گرم
- ماساژدرمانی
- لیزر درمانی
- تحریک الکتریکی
سوالات متداول
آیا علت درد لگن سمت چپ و راست با هم تفاوتی دارند؟
خیر. مفصل لگن سمت چپ و راست بدن، از نظر ساختاری تفاوتی با یکدیگر ندارند و علت‌های بروز درد در سمت چپ و راست نیز با یکدیگر یکسان است.
درد لگن دقیقا کجاست؟
درد لگن به دردی اطلاق میشود که در پایینترین قسمت شکم، باسن، بالای ران و اطراف استخوانهای لگن احساس میشود.
برای درد لگن چی بخوریم؟
برخی مواد غذایی مانند زنجبیل، غذای دریایی، سبزیجات با برگ سبز حاوی مواد ضدالتهابی هستند که علاوه بر افزایش سلامت کلی بدن، به کاهش التهابات بدن هم کمک می‌کنند. به علاوه مصرف برخی مکمل‌های حاوی ویتامین D، کلسیم و منیزیم میتواند مفید باشد.
بهترین قرص برای درد لگن و باسن چیست؟
بهترین قرص برای درد لگن و باسن به علت بروز درد بستگی دارد. معمولاً برای مدتی کوتاه پزشک مسکن‌های ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ناپروکسن و ایبوپروفن را تجویز می‌کند. البته این مسکن‌ها خاصیت درمانی ندارند و فقط درد را تسکین می‌دهند.
درد لگن و باسن را چگونه در خانه درمان کنیم؟
از اقدامات اولیه و خانگی درد لگن و باسن میتوان به استراحت، کمپرس گرم و سرد، انجام حرکات کششی و اصلاحی و اصلاح وضعیت بدن در هنگام نشستن یا بلندکردن اجسام سنگین اشاره کرد.
آیا درد لگن همیشه با درد باسن همراه است؟
لزوماً خیر. بروز درد در لگن و باسن میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. درد لگن و درد باسن ممکن است بهصورت توأم رخ دهد و یا یکی از آنها به تنهایی بروز یابد. گاهی نیز ممکن است درد لگن یا درد باسن، بهصورت منتشر، از یکی از آنها به دیگری انتشار پیدا کند.
آیا درد کشاله ران و درد کمر به درد لگن و باسن ارتباطی دارد؟
بر اثر برخی بیماری‌های زمینه‌ای ممکن است درد لگن و درد باسن با درد در نواحی مجاور از جمله کشاله ران، مفصل لگن، کمر، پشت، شکم، ناحیه تناسلی و حتی پا و زانو توأم باشد یا به آنها انتشار پیدا کند. البته این امکان وجود دارد که درد در این نواحی، منشأ متفاوتی از درد لگن و باسن داشته باشد و ارتباطی به هم نداشته باشند.
آیا دلیل درد لگن و باسن در مردان با زنان متفاوت است؟
بسیاری از بیماری‌های زمینه‌ای که منشأ درد لگن و باسن هستند، فارغ از جنسیت و به طور مشترک در زنان و مردان بروز می‌یابند. برخی از بیماری‌های زمینه‌ای میزان شیوع متفاوتی بین مردان و زنان دارند. برخی بیماری‌های زمینه‌ای نیز به دلیل تفاوت اندام‌ها در زنان و مردان، تنها مختص زنان و یا تنها مختص مردان هستند.
آیا درد لگن و باسن من خود به خود خوب میشود؟
برخی از دردهای خفیف لگن و باسن که ناشی از مشکلات جزئی و غیر‌اساسی هستند، با مراقبت‌های اولیه و خود درمانی به‌تدریج بهبود می‌یابند. اما دردهای شدید و مزمن لگن و باسن که معمولاً با علائم حاد دیگری همراه هستند، ممکن است ناشی از مشکلی جدی در سلامت فرد بوده، به مراقبت پزشکی و درمان نیاز داشته باشد.
درد لگن و باسن با درد چه اندام‌های دیگری اتفاق می‌افتد؟
بسته به مشکل یا بیماری زمینه‌ای که باعث بروز درد در لگن و باسن شده است، ممکن است نواحی دیگری مانند مفصل لگن، ران، کمر، پشت، شکم، ناحیه تناسلی و حتی پا و زانو تحت تأثیر قرار گرفته و در آنها درد بروز یابد.
درد لگن و باسن در چه افرادی ممکن است بروز پیدا کند؟
به طور کلی درد لگن و باسن در تمام افراد و در سنین مختلف ممکن است بروز یابد. بسته به بیماری زمینه‌ای منشأ درد لگن و باسن، برخی از دردها احتمال بروز یکسانی در تمامی افراد دارند.
آیا درد باسن من میتواند ناشی از اسپاسم عضلات باشد؟
بله، اسپاسم یا گرفتگی عضلات میتواند علاوه بر درد لگن، باعث بروز درد مداوم یا منقطع در باسن و در برخی مواقع بالای ران نیز شود.
گرفتگی سیاتیک علاوه بر درد لگن و باسن، باعث بروز درد در کدام اندام‌ها میشود؟
تحریک و گرفتگی عصب سیاتیک میتواند باعث بروز درد توأم با تورم و درد هنگام لمس در نواحی اطراف عصب سیاتیک شود. این درد ممکن است به تنهایی و یا توأم با گزگز و بی‌حسی در ناحیه پایین کمر، لگن، باسن و ران احساس شود یا به نقاط پایین‌تر در پاها نیز انتشار پیدا کند.
درد لگن و باسن با منشأ تحریک و گرفتگی سیاتیک چگونه درمان میشود؟
معمولاً دردهای خفیف ناشی از گرفتکی عصب سیاتیک، با مراقبت‌های اولیه و درمان‌های خانگی کاهش می‌یابند. اما برای درمان دردهای شدید و مزمن معمولاً به اقدامات پزشکی مانند دارودرمانی، تزریق داروی بی‌حسی به ناحیه کمر، فیزیوتراپی و الکتروتراپی، درمان با ورزش، ماساژدرمانی، طب سوزنی و عمل جراحی نیاز است.
آیا تنگی کانال نخاعی من ممکن است باعث درد لگن شود؟
تنگی کانال نخاعی معمولاً باعث بروز درد در باسن، کمر و پا میشود، اما در برخی موارد ممکن است به ران و لگن نیز انتشار پیدا کند.
آیا سندروم پریفورمیس باعث درد لگن و باسن میشود؟
این عارضه معمولاً با درد توأم با تورم، تحریک‌پذیری به لمس، گزگز، بی‌حسی و یا سوزن‌سوزن شدن در نواحی پایین کمر و باسن میشود، که ممکن است به پشت ران نیز انتشار پیدا کند، از این رو ارتباط چندانی به درد لگن ندارد.
آیا مشکلات مفصل لگن مانند آرتروز، دررفتگی یا شکستگی مفصل لگن ارتباطی به درد باسن هم دارند؟
بله. اگرچه این مشکلات در مفصل لگن بروز می‌یابند و مفصل لگن کانون بروز درد می‌باشد، اما معمولاً درد آن به نواحی مجاور یعنی باسن و کشاله ران نیز انتشار پیدا می‌کند.
درد لگن بر اثر آرتروز چگونه درمان میشود؟
درمان قطعی آرتروز شدید مفصل لگن با روش‌های جراحی مانند آرتروسکوپی و تعویض جزئی یا کامل مفصل لگن انجام میشود. اما در موارد خفیف که مفصل دچار تخریب نشده، پزشک ممکن است برای مدیریت علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری، روش‌های غیرجراحی مانند استفاده از عصا و واکر، کاهش وزن، فیزیوتراپی، ورزش‌های اصلاحی و درمان دارویی را تجویز کند.
درد لگن بر اثر پیچ‌خوردگی چگونه درمان میشود؟
معمولاً پیچ‌خوردگی‌های خفیف مفصل لگن با اقدامات اولیه و خودمراقبتی به‌تدریج بهبود می‌یابند. اما پیچ‌خوردگی‌های شدید معمولاً با دارودرمانی، تزریق داروی بی‌حسی، فیزیوتراپی، توان‌بخشی و ورزش‌های کششی و تقویتی عضلات ناحیه مفصل لگن درمان می‌شوند.
آیا درد لگن و باسن من میتواند مربوط به شکستگی دنبالچه باشد؟
بله. شکستگی دنبالچه بر اثر واردشدن نیرو یا فشار غیرمعمول به این استخوان رخ می‌دهد و ممکن است درد شدید در ناحیه باسن و در پشت مقعد، درد منتشر به پشت لگن و بین پاها، همچنین تورم، کبودی و درد هنگام لمس در ناحیه دنبالچه را در پی داشته باشد.
درد لگن و باسن بر اثر بورسیت چه مشخصاتی دارد؟
بورسیت میتواند باعث بروز درد تیز یا بهصورت تیر کشیدن، توأم با تورم و درد هنگام لمس در بخش داخلی لگن، بخش خارجی مفصل لگن، باسن و ران شود. درد ناشی از این عارضه معمولاً با خوابیدن به پهلو، نشستن طولانی‌مدت یا پس از فعالیت‌های فیزیکی تکراری، تشدید و گاهی منتشر میشود.
فیبرومیالژیا علاوه بر درد لگن و باسن، باعث درد کدام اندام‌های دیگر میشود؟
فیبرومیالژیا ممکن است باعث بروز درد مبهم یا توأم با تیر کشیدن و بهصورت منتشر و گسترده در نواحی لگن، باسن، کمر، پاها، قفسه سینه، شانه و پشت شود.
آیا درد لگن و باسن ناشی از روماتیسم ستون فقرات درمان میشود؟
اگرچه روماتیسم ستون فقرات درمان قطعی ندارد، اما پزشک ممکن است برای مدیریت علائم، جلوگیری از پیشرفت بیماری و پیشگیری از بروز عوارض، روش‌هایی مانند دارودرمانی، اصلاح سبک زندگی، کاهش وزن، فیزیوتراپی، انجام تمرینات ورزشی و در نهایت انجام جراحی را برای بیمار تجویز کند.
آیا درد لگن و باسن من در دوره بارداری طبیعی است؟
بله. درد در لگن و باسن در دوره بارداری به دلیل بروز تغییرات فیزیولوژیک در بدن مادر از جمله کشیدگی رحم، تغییرات هورمونی، یبوست دوران بارداری، افزایش فشار ماهیچه‌های شکمی، افزایش فشار عضلات کف لگن و فشار آمدن به لگن، وضعیت نامناسب بدن هنگام نشستن و خوابیدن، افزایش وزن و تحریک عصب سیاتیک بروز می‌یابد.
درد لگن و باسن پس از زایمان چگونه خوب میشود؟
دردهای خفیف و قابل‌تحمل لگن و باسن پس از زایمان، معمولاً با گذشت ۴ الی ۶ هفته، بدون نیاز به اقدامات درمانی، با استراحت مناسب و خودمراقبتی رفع می‌شوند. اما دردهای شدید و غیرقابلتحمل که بیش از ۶ هفته طول می‌کشند، تحت نظر پزشک و با اقدامات درمانی مانند تجویز دارو، قراردادن کمپرس گرم، ماساژدرمانی، کاهش وزن، فیزیوتراپی و انجام تمرینات ورزشی بهبود می‌یابند.
برای رفع درد لگن و باسن در دوره قاعدگی چه کار کنم؟
درد لگن و باسن در دوره قاعدگی غالباً قابل‌تحمل است، نیاز به اقدام درمانی خاصی ندارد و خودبهخود خوب میشود، اما درصورتیکه شدید و غیرقابلتحمل باشد میتوان آن را با استراحت و خود مراقبتی، مصرف مسکن‌های معمولی، قراردادن کمپرس گرم، پیادهروی، حرکات ورزشی کششی و فیزیوتراپی تسکین داد.
چه مشکلاتی فقط در زنان منجر به درد لگن و باسن می‌شوند؟
مشکلاتی مانند آندومتریوز، آدنومیوز، آندومتریت، عفونت رحم، بیماری التهابی لگن، کیست تخمدان، فیبروم رحم، قاعدگی دردناک، درد تخمگ گذاری، حاملگی خارج از رحم، سرطان رحم و سرطان دهانه رحم، واژینیسموس، سقط جنین، تجاوز و آزار جنسی به دلیل ویژگی‌ها و ساختار متفاوت بدن، تنها در زنان بروز می‌یابند.
آیا درد لگن و باسن در مردان ممکن است به مشکلات بیضه و پروستات مربوط باشد؟
بله. مشکلاتی مانند پروستاتیت، هایپرپلازی پروستات، سرطان پروستات، فتق بیضه، هیدروسل یا آب آوردن بیضه، التهاب و عفونت بیضه، اسپرماتوسل، واریکوسل، پیچ‌خوردگی عروق بیضه و تومورهای بیضه میتواند باعث بروز درد در لگن و باسن شود.
آیا میتوان درد لگن و باسن را با تمرینات ورزشی درمان کرد؟
یکی از روش‌های درمان دردهای لگن و باسن، انجام تمارین ورزشی است. درصورتیکه درد لگن و باسن ناشی از ضعف یا بروز مشکل در عضلات ناحیه لگن و باسن باشد، پزشک با تجویز تمرینات ورزشی کششی یا تقویتی مناسب درمان را انحام می‌دهد.
کدام مشکلات زمینه‌ای که باعث درد لگن و باسن می‌شوند با ورزش قابل درمان هستند؟
در مواردی که پزشک درد لگن و باسن را ناشی از مشکلات زمینه‌ای مانند تنگی کانال نخاعی، سیاتیک، آرتروز مفصل لگن، پیچ‌خوردگی مفصل لگن، تاندونیت همسترینگ، بورسیت، فیبرومیالژیا و روماتیسم ستون فقرات تشخیص دهد، ممکن است درمان را با تجویز ورزش‌های کششی و تقویتی مناسب انجام دهد.
آیا با وجود درد لگن و باسن میتوان پیادهروی کرد؟
درصورتیکه درد لگن و باسن خفیف باشد، فرد علائم دیگری نداشته باشد و درد با پیادهروی تشدید نشود میتوان با احتیاط و بدون فشار آوردن به لگن و باسن پیادهروی کرد. اما درصورتیکه درد شدید باشد و فرد با علائم دیگری نیز مواجه باشد، باید با پزشک مشورت نمود، زیرا پیادهروی ممکن است مشکل را تشدید کند.
آیا با وجود درد لگن و باسن می‌توانم رانندگی کنم؟
درصورتیکه درد لگن و باسن خفیف باشد، درد با فشار دادن پا تشدید نشود و هیچ محدودیتی در حرکت پا و مفصل لگن وجود نداشته باشد، میتوان با احتیاط و بدون فشار آوردن به لگن و باسن پیادهروی کرد. در غیر این صورت رانندگی علاوه بر احتمال تشدید مشکل لگن و باسن، به دلیل کاهش عملکرد پا و مفصل لگن، همچنین عدم عکس‌العمل مناسب حین رانندگی خطرناک خواهد بود.
برای تشخیص علت درد لگن و باسن چه آزمایشاتی را باید انجام دهم؟
برای تشخیص دقیق و قطعی علت زمینه‌ای درد لگن و باسن، پزشک ممکن است اقداماتی مانند گرفتن نوار عصب و عضله، آزمایشات خون، ادرار و مدفوع، ترشحات واژن یا آلت تناسلی، بارداری، سنجش تراکم استخوان، آزمایشات تصویربرداری با اشعه ایکس، سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن، ام‌آر‌آی، لاپاروسکوپی و آندوسکوپی را تجویز کند.