تجربه بیحسی انگشتان دست چپ و راست میتواند ناخوشایند باشد؛ اما معمولاً نشانه یک بیماری جدی نیست، هرچند در مواردی میتواند علت‌های بسیار جدی‌ای داشته باشد. علل بیحسی انگشتان دست بسیار متنوع است و بسته به شرایط شما میتواند متفاوت باشد که در برخی موارد لازم است سریعا به پزشک مراجعه کنید. اگر انگشتان هر دو دست چپ و راست شما بی‌حس است، دلیل آن مشکلاتی مانند بیماریهای زمینه‌ای بوده و اگر تنها در انگشتان یک دست خود احساس بیحسی (چپ یا راست) دارید، مشکلتان احتمالاً مربوط به عصب‌های بدنتان است. (آلرت: هایپر لینک‌های موجود در مقدمه همگی به یک بخش از همین صفحه ارجاع می‌دهند.)
بیحسی در انگشتان دست چپ و راست (هر دو دست)
| ردیف | علائمی که دارید | مشکلات و بیماریهای مرتبط |
| ۱ | بیحسی به همراه سردی یا یخ‌زدگی دست و انگشتان، رنگ‌پریدگی دست و انگشتان | مشکلات و بیماریهای گردش خون |
| ۲ | بیحسی همراه با خستگی و یا گرفتگی عضلات | مشکلات مرتبط با غذا و دارو |
| ۳ | بیحسی ناگهانی به همراه تپش قلب و یا اضطراب | مشکلات مربوط به روان |
| ۴ | بیحسی در انگشتان هر دو دست به همراه سوزش، درد، احساس سوزن سوزن شدن در دستان، تاری یا دوگانگی دید، التهاب در مفاصل انگشتان | سایر بیماری‌ها |
۱.مشکلات و بیماریهای گردش خون
| علائم کلیدی | علت احتمالی بیحسی در انگشتان |
| بیحسی انگشتان به همراه سردی و یخ‌زدگی، بهبود علائم با تکان دادن دست و انگشتان | گردش خون ضعیف |
| بیحسی انگشتان به همراه رنگ پریدگی و آبی شدن آن‌ها | سندرم رینود |
گردش خون ضعیف
گردش خون ضعیف به شرایطی گفته می‌شود که در آن انتقال خون در رگ‌ها کندتر و ناکارآمدتر از حد معمول باشد، بدین معنا که خون به‌خوبی در رگ‌ها و به‌خصوص مویرگ‌های بدن حرکت نکرده و اکسیژن‌رسانی به عصب‌ها مختل شود. در چنین شرایطی شما احساس می‌کنید که انگشتان دستتان بی‌حس شده، گزگز می‌کند یا سوزن‌سوزن می‌شود.
این وضعیت در کنار بیحسی انگشتان دست چپ و راست علائم دیگری نیز در بدن ایجاد می‌کند. درصورتیکه علائم زیر را نیز در کنار بی‌حس شدن انگشتان تجربه می‌کنید، مشکل شما به‌احتمال بسیار بالا، همین است، اما در غیر این صورت، احتمالاً بی‌حس شدن انگشتانتان، دلیل دیگری دارد.
- احساس سردی و یخ‌زدگی غیرمعمول در دست‌ها و پاها، حتی در محیط‌های گرم.
- ورم کردن یا همان پف‌کردن دست‌ها و پاها که به‌خصوص در انگشتان قابل‌مشاهده است.
- رنگ‌پریدگی پوست دستان و یا پاها
- گرفتگی عضلات دست، بازو و پا به همراه درد
- ریزش مو و همچنین کاهش رشد مو و ناخن‌ها
- کاهش قابل‌ملاحظه در سرعت بهبود زخم‌ها
این وضعیت از طریق برخی آزمایش‌ها مانند آزمایش خون و تست فشارخون در نقاط مختلف بدن توسط پزشک تشخیص‌داده‌شده و عمدتاً به دلیل برخی از بیماریهای زمینه‌ای مانند دیابت و تنگی عروق محیطی اتفاق می‌افتد.
گردش خون ضعیف معمولاً خطرناک نبوده و با درمان مناسب و تغییر در سبک زندگی به طور کامل درمان می‌شود، هرچند در مواردی ممکن است ناشی از بیماریهای قلبی بوده که توجه سریع شما را لازم دارد. گزینه‌های درمان بسته به شرایط بیماری میتواند طیف گسترده‌ای از داروها تا عمل جراحی را در بربگیرد. همچنین اقداماتی مانند داشتن یک رژیم غذایی مناسب، ترک سیگار و تحرک به‌خصوص در نقاط بی‌حس شده میتواند به بهبود بیماری کمک کند.
سندرم رینود
سندرم رینود یا پدیده رینود به شرایطی گفته می‌شود که در آن رگ‌های خونی به‌خصوص در انگشتان دست و پا، به سرما و استرس واکنش شدیدی نشان داده و باریک می‌شوند. درصورتیکه در کنار بیحسی دستان، علائم زیر را نیز تجربه کرده‌اید، به‌احتمال زیاد دچار این بیماری هستید.
- تغییر رنگ در انگشتان به صورتی که ابتدا سفید شده، سپس آبی می‌شوند با جریان‌یافتن دوباره خون، به رنگ قرمز در می‌آیند.
- بیحسی به همراه گزگز کردن انگشتان
- احساس درد هنگام بازگشت خون به دستان
- آسیب به بافت (در موارد بسیار شدید)
پدیده رینود ممکن است به‌صورت مستقل و در اثر عواملی مانند ژنتیک به وجود آمده و همچنین میتواند ناشی از برخی مشکلات زمینه‌ای، مانند بیماریهای خودایمنی یا مشکلات مرتبط با رگ‌ها ایجاد شود.
تشخیص این بیماری توسط پزشک عمدتاً از طریق شرح علائم صورت‌گرفته و در صورت نیاز یا مشکوک بودن به وجود بیماری زمینه‌ای تست‌های تکمیلی انجام می‌شود. برای درمان داروهای مختلفی تجویز شده و تغییر در سبک زندگی مانند ترک سیگار، کاهش استرس و گرم نگه‌داشتن دست‌ها میتواند به بهبود علائم بیماری کمک کند.
۲.مشکلات مرتبط با غذا و دارو
| علائم کلیدی | علت احتمالی بیحسی در انگشتان |
| بیحسی انگشتان به همراه خستگی و رنگ‌پریدگی | کمبود ویتامین B12 |
| بیحسی انگشتان، گرفتگی و اسپاسم عضلات | کمبود منیزیم |
| بیحسی و مورمور شدن انگشتان، سوزش و حساس شدن پوست انگشتان | مصرف بیش از حد الکل |
| بیحسی و ضعف در انگشتان، تجربه احساس غیر معمول در دست و انگشتان | مصرف بعضی از داروهای خاص مانند برخی آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضد سرطان و داروهای فشارخون |
کمبود ویتامین B12
ویتامین B12 برای سلامت و پایداری عصب‌ها ضروری بوده و درصورتیکه در بدن به‌اندازه کافی وجود نداشته باشد، کمبود آن ایجاد می‌شود. میزان نرمال ویتامین B12 در بدن به‌صورت معمول بالاتر از ۳۰۰ pg/ml بوده و در بیشتر افراد زمانی که این عدد به کمتر از ۲۰۰ برسد، علائم کمبود این ویتامین ظاهر خواهد شد.
کم‌خونی، خستگی، رنگ‌پریدگی یا زردی پوست، ضعف حافظه، مشکل در حفظ تعادل، افسردگی و مشکلات گوارشی مانند یبوست، دیگر علائم کمبود ویتامین B12 بوده و درصورتیکه علاوه بر بیحسی در انگشتان، برخی از این علائم را نیز دارید، به‌احتمال زیاد دچار این بیماری شده‌اید.
اشکال در جذب مواد مغذی به دلیل بیماری‌هایی مانند التهاب معده یا بیماریهای گوارشی، عدم وجود مواد غذایی حاوی این ویتامین مانند گوشت و تخم‌مرغ در رژیم غذایی شما و جراحی بای‌پس معده (کاهش وزن) دلایل اصلی بروز این بیماری هستند.
کمبود ویتامین B12 در اکثر موارد به‌راحتی قابل‌درمان بوده؛ اما درصورتیکه به آن توجهی نکرده و درمان پزشکی لازم را دریافت نکنید، میتواند باعث مشکلاتی مانند آسیب به عصب‌های بدن و حتی کم‌خونی شدید شود. شیوه درمان این وضعیت به دلیل بهوجودآمدن آن بستگی دارد؛ اما عمدتاً شامل مصرف مکمل‌های ویتامین B12 و افزودن مواد غذایی سرشار از این ویتامین به رژیم غذایی می‌شود.
کمبود منیزیم
منیزیم یک ماده معدنی بسیار ضروری برای بدن بوده که کارآمدی مناسب عصب‌های بدن را تضمین می‌کند. درصورتیکه میزان این ماده معدنی در بدن کاهش‌یافته و کمبود آن ایجاد شود، در کارکرد اعصاب اختلال ایجاد کرده و باعث بیحسی انگشتان دست می‌شود.
مهم‌ترین علائم کمبود منیزیم، خستگی، کاهش اشتها، گرفتگی و اسپاسم عضلات، تهوع و استفراغ و ضعف است. درصورتیکه یک یا چند مورد از این علائم را همراه با بیحسی تجربه کرده‌اید، احتمالاً کمبود منیزیم دارید.
عامل اصلی کمبود منیزیم رژیم غذایی فاقد این ماده معدنی است. علاوه بر این، بیماریهای گوارشی، مصرف برخی از داروهای خاص و تکرر ادرار از دیگر دلایل کمبود منیزیم به شمار می‌روند. ازآنجاکه احتمال وجود بیماریهای زمینه‌ای وجود دارد، برای درمان این بیماری لازم است به پزشک مراجعه کرده و در صورت نیاز آزمایش‌های لازم را انجام دهید.
کمبود منیزیم در مراحل اولیه یک بیماری جدی نبوده و با افزودن مواد غذایی حاوی منیزیم مانند سبزیجات تیره‌رنگ، آجیل و شکلات و یا مصرف مکمل منیزیم، بهبود می‌یابد، اما در صورت بی‌توجهی به درمان میتواند منجر به بیماریهای جدی‌ای مانند نامنظمی ضربان قلب شود.
مصرف بیش از حد الکل
مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های الکلی میتواند با آسیب واردکردن به بافت عصب‌های بدن باعث بیحسی در انگشتان دست شده و همچنین علائم دیگری مانند گزگز، درد، ضعف و حساس شدن پوست دست را ایجاد می‌کند. در برخی موارد بیحسی انگشتان میتواند در تمام دست و بازوها منتشر شده و حتی پاها را نیز درگیر کند.
الکل علاوه بر تأثیر مستقیم روی اعصاب و ایجاد بیحسی، میتواند باعث بهوجودآمدن کمبود گروه ویتامین‌های B و منیزیم نیز شود که خود یکی دیگر از علت‌های بی‌حس شدن انگشتان دست‌های چپ و راست به شمار می‌رود.
مهم‌ترین اقدام برای درمان بیحسی ناشی از الکل، قطع مصرف نوشیدنی‌های الکلی است که میتواند علائم را تا حد زیادی از بین ببرد. هرچند در مواردی در صورت صلاح دید پزشک و بر اساس شدت آسیب وارد شده ممکن است دارودرمانی و یا فیزیوتراپی نیز توصیه شود.
بهبود سبک زندگی، کاهش وزن، مدیریت و در صورت امکان قطع مصرف نوشیدنی‌های الکلی، داشتن یک رژیم غذایی مناسب و سرشار از منیزیم به همراه ورزش و فعالیت بدنی میتواند به بهبود شما کمک فراوانی داشته باشد.
مصرف داروهای خاص
مصرف برخی از داروهای خاص مانند داروهای شیمی‌درمانی، داروهای ضد تشنج، برخی داروهای قلب و عروق و برخی آنتی‌بیوتیک‌ها مانند مترونیدازول، می‌توانند باعث بیحسی شوند.
بیحسی انگشتان در این شرایط حاصل عوارض جانبی داروها بوده و از طریق مکانیسم‌های مختلفی مانند آسیب موقت به عصب‌های محیطی عمل می‌کند.
اگر داروهای بالا را مصرف می‌کنید و دچار عارضه بیحسی در انگشتان دست شده‌اید، لازم است با پزشک خود مشورت کنید و هرگز داروی خود را قطع نکنید. پزشک با انجام معاینات دقیق و در صورت نیاز انجام تست‌های پزشکی، راهکارهای لازم را ارائه داده و در صورت نیاز داروی شما را قطع کرده یا جایگزین می‌کند.
ازآنجاکه بیحسی ناشی از دارو وابستگی شدیدی به بیماری زمینه‌ای شما و همچنین دارویی که مصرف می‌کنید دارد، امکان درمان آن در خانه وجود ندارد. بااینحال تنها در برخی موارد، ماساژدادن انگشتان و گرم نگه‌داشتن آن‌ها میتواند به بهبود علائم کمک کند.
۳. مشکلات مربوط به روان
| علائم کلیدی | علت احتمالی بیحسی در انگشتان |
| بیحسی انگشتان به همراه سردی دست‌ها | اضطراب |
| سوزن‌سوزن‌شدن انگشتان به همراه بیحسی، تپش قلب | حمله عصبی |
اضطراب
اضطراب به‌خودی‌خود باعث بی‌حس شدن انگشتان نمی‌شود اما میتواند شرایطی را در بدن ایجاد کند که در نتیجه آن‌ها شما بیحسی انگشتان دست را تجربه می‌کنید.
- ایجاد تنش عضلانی و واردکردن فشار به عصب‌های بدن
- به‌وجودآوردن تغییرات در گردش خون
- بروز پدیده رینود ناشی از استرس
- حمله عصبی
در چنین شرایطی شما علاوه بر بی‌حس شدن انگشتان، علائم دیگری را نیز تجربه می‌کنید که میتواند شامل مشکلات گوارشی، اختلال خواب، خستگی و ضعف، سردرد، افزایش ضربان قلب و درد در سینه باشد.
درمان‌های خانگی برای بهبود علائم استرس در اکثر مواقع کارآمد هستند. مدیتیشن، تکنیک‌های تنفسی و ورزش از جمله بهترین روش‌های کاهش استرس به شمار می‌روند. بااینحال درصورتیکه علائم اضطراب مانند بیحسی در انگشتان پس از مدتی ناپدید نشده و مکرراً بروز می‌کند، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا دچار مشکلات شدیدتری مانند مشکلات سلامتی مرتبط با قلب و عروق نشوید.
حمله عصبی (پانیک اتک)
حمله عصبی یا همان پانیک اتک میتواند در واکنش به عواملی مانند ترس شدید و یا حتی بدون هیچ عامل بیرونی اتفاق افتد. علاوه بر احساس بیحسی در انگشتان دست، هنگام رخ‌دادن حمله عصبی علائم متعددی به وجود آمده که از جمله آن‌ها می‌توان به افزایش شدید ضربان قلب، سرگیجه، لرزش بدن به‌خصوص دست‌ها و پاها، عرق‌کردن و کوتاه و سریع شدن تنفس اشاره کرد.
دلیل اصلی بی‌حس شدن انگشتان در هنگام حمله عصبی، کوتاه و سریع شدن تنفس است. در چنین شرایطی همراه با افزایش تنفس، میزان دی‌اکسیدکربن موجود در خون کاهش‌یافته و در نتیجه میزان اسیدی بودن خون به مقدار اندکی کاهش می‌یابد. علاوه بر این، حمله عصبی مانند اضطراب میتواند باعث ضعف در گردش خون و تنش عضلانی نیز بشود.
بی‌حس شدن انگشتان ناشی از حمله عصبی به طور معمول با ازبین‌رفتن علائم پانیک اتک از بین می‌رود و می‌توان با انجام برخی اقدامات ساده مانند کنترل‌کردن تنفس (تنفس آرام و عمیق) آن را به شکل قابل‌ملاحظه‌ای بهبود بخشید.
هرچند اتفاق‌افتادن گاه‌به‌گاه حمله عصبی لزوماً نگران‌کننده نیست؛ اما در صورت تکرر این اتفاق لازم است برای پیشگیری از مشکلات بزرگ‌تر به پزشک مراجعه کنید. همچنین درصورتیکه بیحسی دست همراه با اتمام حمله عصبی بهبود نیابد، احتمالاً دلیل مجزایی داشته و به درمان جدی‌تری نیاز دارد.
۴. سایر بیماری‌ها
| علائم کلیدی | علت احتمالی بیحسی در انگشتان |
| بیحسی در انگشتان، درد و تورم در مفاصل | رماتیسم مفصلی |
| بیحسی ناگهانی در انگشتان، ضعف به همراه مشکل در بینایی یا حفظ تعادل | بیماری اماس |
| بیحسی در انگشتان هر دو دست به همراه سوزش و احساس سوزن‌سوزن‌شدن | نوروپاتی ناشی از دیابت یا دیگر بیماریهای زمینه‌ای |
رماتیسم مفصلی
بیماری رماتیسم مفصلی یک بیماری خودایمنی بوده که در آن سیستم ایمنی بدن به‌صورت اشتباه به سلول‌ها و بافت‌های مفصل مانند غضروف حمله کرده و در نتیجه باعث التهاب می‌شود. بیحسی انگشتان دست از جمله عوارض این بیماری بوده که با علائم دیگری نیز همراه است.
- درد و ورم‌کردگی در مفاصل بدن
- سفتی مفاصل در صبح‌ها که معمولاً بیش از ۳۰ دقیقه طول می‌کشد.
- قرمزشدن و داغ‌شدن محدوده مفصل
علاوه بر علائم بالا، خستگی، تب ملایم و کاهش وزن نیز میتواند بروز پیدا کند. ژنتیک، سبک زندگی نامناسب مانند سیگارکشیدن، وزن بالا و در برخی موارد اختلال در عملکرد سیستم ایمنی ناشی از عفونت، از جمله دلایل اصلی ابتلا به این بیماری به شمار می‌رود.
درمان این بیماری از طریق طیف گسترده‌ای از داروها از جمله داروهای ضدالتهاب تا جراحی در موارد شدیدتر انجام می‌گردد. همچنین با تغییر در سبک زندگی مانند ورزش، ترک سیگار و داشتن یک رژیم غذایی مناسب می‌توان به بهبود آن کمک کرد.
در برخی موارد و در مراحل اولیه بیماری، ممکن است علائم بدون مراجعه به پزشک بهبود یابند؛ اما باید توجه داشت که رماتیسم مفصلی یک بیماری پیش‌رونده بوده و در صورت عدم دریافت درمان پزشکی مناسب، ممکن است در بلندمدت مفصل تحت‌تأثیر این بیماری، به‌کلی کارایی خود را ازدست‌داده و مشکلات شدیدی را برای شما ایجاد کنند.
بیماری ام اس
اماس یک بیماری خودایمنی مزمن بوده که در آن گلبول‌های سفید بدن به غشای محافظ (میلین) اطراف سلول‌های عصبی سیستم اعصاب مرکزی حمله کرده و آن‌ها را از بین می‌برند که باعث بروز علائم مختلفی در فرد بیمار می‌شود.
| علائم حرکتی | ضعف در عضلات، اسپاسم عضلانی، مشکل در راه‌رفتن، لرزش و مشکل در تعادل |
| علائم حسی | بیحسی در نقاط مختلف بدن مانند انگشتان، دست‌ها، بازوها و صورت، احساس سوزش و گزگز روی پوست |
| علائم بینایی | تاری دید، دوگانگی دید، ازدست‌دادن بخشی از بینایی |
| دیگر علائم | ضعف، خستگی، سرگیجه، مشکلات در تمرکز و حافظه، عملکرد نامناسب روده، درد و تغییرات خلقی |
بیماری اماس میتواند در نتیجه عوامل مختلفی پدید آید که از جمله آن‌ها شرایط محیطی مانند کمبود ویتامین D و سیگارکشیدن، تحریک سیستم ایمنی به‌وسیله ویروس و ژنتیک را می‌توان نام برد.
مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان این بیماری ضروری است. پزشکان با بررسی علائم و انجام آزمایش‌های لازم (مانند امآرآی) بیماری را تشخیص داده و با تجویز داروهای مختلف، تلاش می‌کنند تا علائم این بیماری را کنترل کنند.
با استفاده از داروها و درمان‌های توصیه‌شده توسط پزشک، بیحسی انگشتان ممکن است بهبود یابد، به‌ویژه اگر ناشی از التهاب فعال باشد. بااینحال، در برخی موارد ممکن است بیحسی پایدار بماند و نیاز به مدیریت طولانی‌مدت داشته باشد. همچنین می‌توان با افزودن مواد غذایی ضدالتهاب مانند انواع توت‌ها، کاهش استرس و ورزش، به بهبود علائم بیماری کمک کرد.
نوروپاتی ناشی از دیابت
دیابت یک بیماری ناشی از اختلال در سوخت و ساز بدن به شمار می‌رود. بدن فرد مبتلا به این بیماری یا در تولید انسولین مشکل داشته و یا نمی‌تواند انسولین تولید شده را به‌خوبی جذب کند و در نتیجه قند خون بالا تجربه می‌کند.
بالابودن قند خون در بلندمدت میتواند به ارگان‌های بدن، رگ‌های خونی و در نهایت به عصب‌ها آسیب وارد کرده و در نتیجه مقدمات بروز مشکلات بزرگ‌تر و علائم خطرناک‌تر را فراهم سازد. بی‌حس شدن دست‌ها نیز در کنار علائم دیگر میتواند ناشی از آسیب‌دیدن اعصاب بدن به دلیل دیابت باشد.
علائم عصبی دیابت | بی‌حس شدن انگشتان دست و گسترش آن به دست‌ها، بی‌حس شدن انگشتان پا و گسترش آن به کل پاها، احساس گزگز و سوزش در دست‌ها و پاها |
علائم دیگر | گرسنگی غیرمعمول، تشنگی غیرمعمول، تکرر ادرار، خستگی، افزایش یا کاهش غیرارادی وزن، تاری دید و کاهش سرعت بهبود زخم‌ها |
دیابت میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که از جمله آن‌ها می‌توان به ژنتیک، واکنش‌های خودایمنی، و عوامل محیطی مانند افزایش وزن و سبک زندگی نامناسب اشاره کرد. اصلی‌ترین روش تشخیص دیابت آزمایش قند خون بوده و درمان‌های متعددی نیز توسط پزشک برای این بیماری تجویز می‌شود که علائم آن شامل بی‌حس شدن انگشتان را کاهش داده و یا ناپدید می‌کند.
باید توجه داشت که دیابت یک بیماری مزمن بوده و تغییر در سبک زندگی و رژیم غذایی میتواند بسیار مؤثر باشد. کاهش و حذف مصرف مواد غذایی شیرین و چرب و جایگزین‌کردن آن‌ها با سبزیجات، ورزش منظم و کاهش وزن، کاهش استرس و گرم نگه‌داشتن دست‌ها (برای بهبود لحظه‌ای بیحسی انگشتان) از جمله درمان‌های خانگی به شمار می‌روند.
بیحسی در انگشتان یک دست (چپ یا راست)
| ردیف | علائمی که دارید | مشکلات و بیماریهای مرتبط |
| ۱ | بیحسی همراه با گزگز در انگشتان، بیحسی در یک یا چند انگشت خاص | مشکلات مربوط به عصب |
| ۲ | بیحسی، درد و التهاب در محل وارد شدن آسیب فیزیکی (مانند بریدگی یا تصادف) | آسیب فیزیکی |
| ۳ | بیحسی در انگشتان به همراه علائم دیگری مانند درد، ضعف در بازوها، تاری دید و اشکال در تکلم | سایر بیماری‌ها |
۱. مشکلات مربوط به عصب
| علائم کلیدی | علت احتمالی بیحسی در انگشتان |
| بیحسی در انگشت شست و اشاره یا بیحسی در انگشت میانی | فتق دیسک گردن |
| گزگز و بیحسی در انگشتان شست، اشاره، میانی و بخشی از انگشت حلقه، افزایش علائم در شب | سندرم تونل کارپال |
| بیحسی در انگشتان به‌ویژه انگشت کوچک و حلقه، بیحسی در دست و بازو | سندرم خروجی قفسه سینه |
| بیحسی در انگشت کوچک و حلقه، احساس درد در آرنج | فشردگی عصب اولنار |
| بیحسی در انگشتان، مشکل در نگه‌داشتن مچ و یا انگشتان | آسیب عصب رادیال |
فتق دیسک گردن
فتق دیسک گردن زمانی می‌افتد که دیسک‌های گردن (مانند عکس بالا) از حالت طبیعی خارج شده و بیرون‌زدگی پیدا کنند که در نتیجه به عصب‌های شما فشار وارد شده و عملکرد معمول خود را از دست می‌دهند.
بیحسی در انگشتان زمانی که ناشی از فتق دیسک گردن باشد در اکثر موارد در یک دست احساس شده و با گردن درد، دشواری در تکان‌دادن گردن و درد در دست‌ها و بازوها همراه است. همچنین باتوجه‌به نقطه بیحسی، می‌توان محل عصب و دیسک آسیب‌دیده را پیدا کرد.
| محل بیحسی | دیسک مرتبط | عصب درگیر |
| بیحسی در انگشت شست و اشاره | C5 و C6 | C6 |
| بیحسی در انگشت شست، میانی و گاهی انگشت حلقه | C6 و C7 | C7 |
| بیحسی در انگشت حلقه و انگشت کوچک | C7 و T1 | C8 |
سبک زندگی نامناسب، ژنتیک و افزایش سن مهم‌ترین عوامل ابتلا به این بیماری است. برای درمان فتق دیسک گردن، لازم است به پزشک مراجعه کرده و پس از انجام آزمایش‌های لازم (معمولاً امآرآی)، روند درمان خود را آغاز کنید.
طیف وسیعی از درمان‌ها برای این بیماری وجود دارد که شامل داروهای ضدالتهاب و مسکن‌ها، فیزیوتراپی، جراحی می‌شود. برای مطالعه بیشتر میتواند بهترین راه‌های درمان دیسک گردن را بخوانید. (لینک داخلی). شما همچنین می‌توانید با ایجاد تغییر در سبک زندگی خود مانند کاهش وزن، استراحت و انجام برخی ورزش‌های کم‌فشار و کششی، درد و بیحسی خود را بهبود دهید.
سندرم تونل کارپال
سندروم تونل کارپال ناشی از واردشدن فشار به عصب مدین داخل یک مجرای کوچک عصبی به نام تونل کارپال است. این تونل در مچ دست شما قرار داشته و عصب از ساعد به آن منتقل شده و به انگشتان می‌رود. زمانی که این تونل باریک‌تر شده و یا به هر دلیلی به آن فشار وارد شود، شما در انگشتان خود احساس بیحسی خواهید کرد.
سندرم تونل کارپال در هر دستی که ایجاد شود، باعث بی‌حس شدن انگشتان همان دست شده و بیشتر در انگشتان شست، اشاره و میانی احساس می‌شود. این بیماری همچنین علائم دیگری نیز ایجاد می‌کند که در صورت ابتلا به آن، در کنار بیحسی انگشتان چند مورد از آن‌ها را تجربه خواهید کرد.
- دشواری در گرفتن و بلندکردن اجسام
- درد در انگشتان دست
- درد به همراه احساس سوزن‌سوزن‌شدن در دست
- احساس ورم یا سنگینی در انگشتان
- احساس سوزش در دست و انگشتان
- افزایش درد و احساس بیحسی دست و انگشتان در شب‌ها
ابتلا به این بیماری میتواند عوامل متعددی داشته باشد؛ ژنتیک، سبک زندگی نامناسب، مشاغلی که استفاده از دست در آن‌ها زیاد است، چاقی و حاملگی از جمله مهم‌ترین‌ها هستند. این بیماری درصورتیکه درمان نشود خطرناک بوده میتواند باعث آسیب دائمی به عصب شود. برای درمان سندرم تونل کارپال لازم است به پزشک مراجعه کرده و پس از انجام آزمایش‌های لازم (مانند نوار عصب و عضله) فرایند درمان را آغاز کنید.
بسته به مرحله بیماری درمان آن نیز میتواند متفاوت باشد. در مراحل اولیه معمولاً داروها و تغییر سبک زندگی باعث بهبود شما شده و در مراحل پیشرفته ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید. علاوه بر درمان‌های پزشکی، برخی درمان‌های خانگی مانند کاهش وزن، استراحت و انجام حرکات کششی نیز میتواند به بهبودتان کمک کند.
سندرم خروجی قفسه سینه
سندرم خروجی قفسه سینه شرایطی است که طی آن اعصاب یا رگ‌های خونی خروجی از قفسه سینه یا هر دو آن‌ها بین استخوان ترقوه و دنده اول تحت‌فشار قرار گرفته و باعث اختلال در عملکرد آن‌ها و در نتیجه بروز علائم در دست‌ها و انگشتان می‌شود.
| محل فشار | علائم |
| عصب (۹۵ درصد موارد) | بیحسی در انگشتان یک دست (معمولاً انگشت حلقه و کوچک)، درد در گردن، شانه‌ها، بازو و دست، ضعف در دستان، اشکال در حرکت‌کردن |
| رگ‌ها (۵ درصد موارد) | بیحسی، سرما و تغییر رنگ انگشتان، ورم‌کردگی در بازوها، نبض ضعیف در دست درگیر شده |
بروز این بیماری میتواند عوامل متعددی داشته باشد که از جمله آن‌ها می‌توان به ضربه به قفسه سینه، شیوه بد قرارگیری بدن و حرکات شدید و متعدد دست (مثلاً در ورزشکاران) اشاره کرد. برای تشخیص این بیماری، پزشکان از روش‌های مختلف از جمله معاینه و عکس‌برداری استفاده کرده و بسته به شرایط بیماری، طیف گسترده‌ای از درمان‌ها از دارو و فیزیوتراپی تا عمل‌های جراحی را ارائه می‌دهند.
بهبود وضعیت قرارگیری بدن، پرهیز از انجام فعالیت‌های تحریک‌کننده مانند بلندکردن اجسام سنگین و کاهش وزن میتواند به بهبود بیماری کمک کند. علاوه بر این، تکان‌دادن و ماساژ دست و انگشتان میتواند در بهترشدن علائم بیحسی تأثیر بگذارد.
فشردگی عصب اولنار
عصب اولنار از تونل کوچکی که تونل کوبیتال نام دارد و در آرنج دست قرار داشته، عبور می‌کند. در شرایطی که این عصب دچار فشردگی شود، باعث بروز برخی علائم از جمله بی‌حس شدن انگشتان دست می‌شود.
هنگامی که بی‌حس شدن انگشتان دست، ناشی از فشردگی عصب اولنار یا به‌عبارت‌دیگر سندرم تونل کوبیتال باشد، معمولاً در یک دست ایجاد شده و انگشتان کوچک و حلقه را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. علاوه بر این تجربه همه یا برخی از علائم زیر نیز در این بیماری رایج است.
- بیحسی در بخش داخلی ساعد دست و پشت دست
- ضعف در بلندکردن اجسام
- درد در آرنج دست، مخصوصاً هنگام خم‌کردن
- مشکل در انجام کارهای ظریف حرکتی مانند بستن دکمه‌ها
- تشدید علائم در شب‌ها
فشار بیش از حد روی آرنج، استفاده مداوم (مانند تایپیست‌ها)، ضربه و بیماری‌ها و مشکلات زمینه‌ای مانند دیابت و چاقی، مهم‌ترین دلایل بروز این بیماری هستند. تشخیص این بیماری از طریق بررسی علائم و در صورت نیاز عکس‌برداری انجام شده و شیوه‌های درمانی متعدد از جمله دارودرمانی، فیزیوتراپی و در موارد شدیدتر جراحی برای آن وجود دارد.
ازآنجاکه بی‌حس شدن انگشتان در این بیماری معمولاً در مراحل اولیه رخ می‌دهد، راهکارهای خانگی در کنار مراجعه به پزشک میتواند بسیار مفید باشد. عدم خم‌کردن آرنج برای مدت‌زمان طولانی، ورزش و پرهیز از قرارگیری آرنج در وضعیت نامناسب (به‌خصوص در زمان کارکردن) میتواند تأثیر بسیاری در بهبود علائم بیماری داشته باشد.
آسیب عصب رادیال
عصب رادیال یکی از ۳ عصب اصلی دست بوده که حس پشت دست و بخش‌هایی از انگشتان شست، اشاره و میانی را تأمین می‌کند. فشار یا آسیب به این عصب میتواند باعث بیحسی در پشت دست و قسمت بالایی این انگشتان شود. بیحسی ناشی از آسیب عصب رادیال معمولاً در یک دست رخ داده و عمدتاً پشت انگشت‌های شست، اشاره و میانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- احساس سوزش و گزگز در مناطق درگیر شده از دست
- افتادگی مچ
- ضعف در بلندکردن اجسام، به‌ویژه توسط انگشت‌های شست و اشاره
- دشواری در صاف‌کردن دست
- افزایش درد هنگام تکان‌دادن بازو
عوامل متعددی در بروز این وضعیت دخیل هستند که بیماریهای زمینه‌ای مانند دیابت، استفاده نامناسب و ضربه از مهم‌ترین موارد به شمار می‌روند. تشخیص آسیب به عصب رادیال توسط پزشک و از طریق روش‌های مختلف مانند عکس‌برداری و تست عصب و عضله صورت می‌گیرد.
درصورتیکه درمان این بیماری در مراحل اولیه آن آغاز شود، شامل دارودرمانی و فیزیوتراپی شده و در حالت‌های پیشرفته ممکن است به دیگر درمان‌ها مانند جراحی نیاز باشد. استراحت و ورزش‌های سبک نیز میتواند به بهبود بیماری، به‌خصوص در مراحل اولیه آن کمک کند.
۲. آسیب فیزیکی
| علائم کلیدی | علت احتمالی بیحسی در انگشتان |
| بیحسی در انگشتان، بیحسی در دست، احساس سوزش و گزگز، درد و التهاب | واردشدن ضربه به رگ‌ها و یا اعصاب یک یا چند ناحیه از بدن |
تروما یا ضربه به عصب
سوانحی مانند بریدگی، تصادف‌های رانندگی و شکستگی میتواند باعث آسیب به رگ‌ها و اعصاب بدن شده و در نتیجه آن شما در انگشتان خود بیحسی را تجربه کنید. بروز این علائم بر اثر ضربه، وابسته به میزان آسیب وارد شده، میتواند گذرا و موقت بوده و در برخی موارد پایدار باشد.
بیحسی ناشی از ضربه به عصب عموماً با درد در همان ناحیه همراه است. همچنین در مواردی که آسیب ناشی از شکستگی باشد، حرکت‌دادن موضع نیز بسیار دشوار می‌شود. درصورتیکه بیحسی ناشی از ضربه به دلیل آسیب به رگ‌ها باشد، علائمی دیگری مانند تغییر رنگ انگشتان و سردی دست‌ها نیز تجربه می‌شود.
عکس‌برداری از محل آسیب‌دیده مهم‌ترین روش تشخیص نوع و میزان آسیب‌دیدگی به شمار رفته و از این طریق روش درمانی مناسب شامل دارودرمانی، جراحی و فیزیوتراپی، توسط پزشک تجویز می‌شود.
ازآنجاکه درمان آسیب حاصل از ضربه ارتباط مستقیم با نوع و شدت آسیب دارد، نمی‌توان درمان خانگی مشخصی برای آن ارائه داد. هرچند داشتن تحرک در صورت امکان، گرم نگه‌داشتن محل آسیب‌دیده و همچنین انگشت‌های بی‌حس شده ممکن است برخی علائم را بهبود بخشد.
۳. سایر بیماری‌ها
| علائم کلیدی | علت احتمالی بیحسی در انگشتان |
| بیحسی انگشتان تنها در دست چپ یا راست، مشکل در تکلم، ضعف و سردرد شدید | سکته مغزی |
| بیحسی انگشتان تنها در دست چپ یا راست، اختلال در بینایی به همراه سردرد | میگرن هاله‌ای |
سکته مغزی
یکی از جدی‌ترین وضعیت‌هایی که میتواند باعث ایجاد بیحسی در انگشتان شود، سکته مغزی است. درصورتیکه بیحسی انگشتان همراه با برخی یا همه علائم زیر باشد، هرچه سریع‌تر با ۱۱۵ تماس گرفته و وضعیت را به اطلاع اورژانس برسانید.
- افتادگی صورت (نصف صورت)
- ضعف در بازو (عدم توانایی در بلندکردن دستان با هم)
- اشکال در تکلم
- ازدست‌دادن تعادل
- تاری و یا دوگانگی دید
- سرگیجه و سردرد شدید
انتقال یک لخته خون از قلب به شریان‌های منتهی به مغز یا شکل‌گیری لخته خون در رگ‌ها و مویرگ‌های مغز و خون‌ریزی درون مغز رایج‌ترین دلایل سکته مغزی هستند. درمان سکته مغزی وابسته به نوع و شدت آن، از طریق دارو و جراحی انجام می‌پذیرد.
سکته مغزی درمان خانگی نداشته؛ اما با ایجاد برخی از تغییرات در سبک زندگی مانند ترک سیگار، داشتن یک رژیم غذایی مناسب، ورزش و کنترل قند خون قابل‌پیشگیری است. همچنین، توجه داشته باشید که پس از حاصل‌شدن بهبودی و بازگشت به خانه، اقدامات اشاره شده در بالا را برای جلوگیری بروز مجدد سکته مدنظر داشته باشید.
میگرن هاله‌ای
میگرن هاله‌ای به شرایطی گفته می‌شود که فرد بیمار، علاوه بر تجربه سردرد‌های میگرنی، برخی علائم حسی دیگر مانند بیحسی در انگشتان را نیز تجربه کند. این علائم معمولاً پیش از شروع سردرد میگرنی پدید می‌آیند و ممکن است از ۵ تا ۶۰ دقیقه ادامه پیدا کنند.
- اختلال در بینایی
- مشکل در حرکت‌کردن و راه‌رفتن
- اشکال در تکلم
- بیحسی در انگشتان، دست و یا دیگر بخش‌های بدن
بیش از ۳۰ درصد افراد مبتلا به این بیماری،بیحسی در انگشتان را تجربه می‌کنند بدین صورت که بیحسی ابتدا از یک یا دو انگشت آغاز شده و سپس به دست و در مواردی به بازو و صورت گسترش می‌یابد.
باوجوداینکه علت دقیق ابتلا به این بیماری مشخص نیست، اما تصور بر این است که عواملی مانند ژنتیک، اضطراب، اختلالات خواب و رژیم غذایی نامناسب (مانند مصرف زیاد الکل و کافئین)، روی ابتلا به این بیماری تأثیرگذار است.
برای تشخیص و درمان این بیماری، پزشک علائم را بررسی کرده و آزمایش‌های لازم را انجام می‌دهد. سپس طیف گسترده‌ای از داروها، مکمل‌ها و در برخی شرایط درمان‌های دیگر مانند بوتاکس توصیه می‌شود. همچنین استراحت در یک فضای تاریک و بدون صدا، استفاده از کمپرس سرد یا گرم و نوشیدن آب کافی میتواند به برطرف‌شدن علائم کمک کند.
چه زمانی باید سریعاً به پزشک مراجعه کنم؟
درصورتیکه علاوه بر بیحسی در انگشتان دست، برخی علائم دیگر را نیز تجربه کردید، لازم است به‌سرعت به پزشک مراجعه کرده و خدمات درمانی مناسب را دریافت کنید.
- پدیدآمدن ناگهانی بیحسی در انگشتان
اگر به‌صورت ناگهانی در انگشتان خود احساس بیحسی کردید و همچنین علائم دیگری مانند ضعف در دست و بازو و صورت، اشکال در تکلم، تاری دید یا دید دوگانه و سردرد داشتید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید، چراکه این علائم میتواند نشانه بروز سکته مغزی باشد.
- طول‌کشیدن بیش از یک‌ساعته بیحسی در انگشتان
اگر مدت‌زمان تجربه بیحسی در انگشتان بیش از ۱ ساعت طول بکشد، میتواند نشانه وارد شده آسیب به اعصاب یا برخی شرایط دیگر مانند کمبود شدید ویتامین B12 باشد که نیاز به درمان فوری پزشکی خواهد داشت.
- تجربه بیحسی انگشتان چند بار در روز یا در هفته
در شرایطی که بی‌حس شدن انگشتان مکرراً اتفاق بی‌افتد، یا به‌مرور بدتر و بدتر شود، میتواند نشان‌دهنده یک مشکل یا بیماری زمینه‌ای (مانند کمبود ویتامین B12 یا سندرم تونل کارپال) بوده و نیاز به رسیدگی پزشکی دارد.
- بیحسی در انگشتان به همراه علائم عصبی
اگر بیحسی همراه با علائم دیگر عصبی مانند مشکل در راه‌رفتن، مشکل در به یادآوری، اسپاسم عضلانی و اشکال در بینایی همراه باشد، احتمالاً ناشی از بیماریهای خطرناکی مانند اماس بوده و مراجعه سریع به پزشک ضروری است.
- تجربه بیحسی برای اولین‌بار در سنین بالای ۴۰ سال
درصورتیکه بیش از ۴۰ سال سن دارید و برای اولین بار بیحسی در انگشتان را تجربه کرده‌اید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. احتمال پدید آمدن مشکلات و بیماری‌هایی مانند دیابت، کمبود ویتامین B12 و همچنین سکته مغزی با افزایش سن بالا رفته و لازم است جانب احتیاط را رعایت کنید.
- بیحسی ناشی از آسیب فیزیکی
اگر دچار نوعی آسیب فیزیکی شده‌اید و پس از آن بیحسی در انگشتان را تجربه کردید، احتمال آسیب به اعصاب دست و گردن وجود داشته و برای پیشگیری از شدیدتر شدن علائم لازم است به پزشک مراجعه کنید.
- داشتن بیماری زمینه‌ای
درصورتیکه مبتلا به‌نوعی بیماری زمینه‌ای مانند دیابت هستید، درصورتیکه بیحسی در انگشتان دست به علائم شما اضافه شود، لازم است به پزشک مراجعه کید چراکه ممکن است نشانه پیشرفت بیماری شما باشد.
سؤالات متداول
- بیحسی در انگشتان دست چه زمانی خطرناک است؟
میزان خطر بیحسی به انگشتان دست، بستگی به دلیل بهوجودآمدن آن دارد، بااینحال اگر بیحسی در انگشتان با برخی علائم دیگر مانند اختلال در بینایی، اشکال در تکلم و مشکلات حرکتی همراه شود، میتواند نشانه سکته مغزی یا بیماریهای خطرناک دیگری مانند اماس باشد.
- آیا بیحسی در انگشتان دست میتواند نشانه بیماری قلبی باشد؟
در برخی موارد بیحسی انگشتان دست میتواند با مشکلات قلبی مرتبط باشد. برای مثال درصورتیکه بیحسی ناشی از ضعف فشارخون باشد، در مواردی ممکن است در نتیجه نوعی بیماری قلبی ایجاد شده باشد.
- آیا بیحسی در انگشتان چپ و راست تفاوتی دارد؟
در مجموع تفاوت چندانی در بیحسی انگشتان چپ و راست وجود ندارد، با این حال اگر بیحسی در انگشتان چپ همراه با بیحسی در بازوی چپ پدیدار شود، ممکن است مربوط به مشکلات قلبی مانند سکته قلبی باشد، هرچند در این موارد، بیحسی در انگشتان رایج نیست.
- چگونه می‌توان بیحسی در انگشتان دست را برطرف کرد؟
بهبود بیحسی انگشتان دست منوط به مراجعه به پزشک، تشخیص عامل پدیدآورنده آن و طی کردن فرآیندهای لازم برای درمان آن است؛ اما اگر قصد دارید در لحظه بیحسی انگشتان را بهبود دهید، برخی از فعالیت‌ها مانند استفاده از کمپرس گرم و سرد، ماساژ انگشتان، انجام ورزش‌های کششی مناسب برای انگشتان و مصرف برخی داروهای ضدالتهاب بدون نسخه مانند ژلفون می‌توانند کمک‌کننده باشند.